Ba năm qua, nông dân trồng thanh long ở các tỉnh Bình Thuận, Tiền Giang, Long An đã tiết kiệm được hơn 330 tỷ đồng tiền điện chong đèn cho thanh long ra hoa trái...

Ba năm qua, nông dân trồng thanh long ở các tỉnh Bình Thuận, Tiền Giang, Long An đã tiết kiệm được hơn 330 tỷ đồng tiền điện chong đèn cho thanh long ra hoa trái vụ khi thay thế bóng đèn sợi đốt bằng bóng đèn compact.

Đây là kết quả của Chương trình “Hỗ trợ nông dân trồng thanh long thay đèn tròn sợi đốt bằng đèn tiết kiệm điện” giai đoạn năm 2014 – 2016 do TCty Điện lực Miền Nam (EVN SPC) phối hợp với các đơn vị thực hiện.

Năng suất thanh long không đổi

“Nói thiệt lòng là ban đầu khi được Hội Nông dân và Điện lực khuyến khích chuyển đổi từ đèn sợi đốt sang đèn compact, tui có hơi ngại.

Một phần vì giá cả đầu tư ban đầu khá cao, cuối năm 2013, mỗi bóng đèn compact có giá 40.000 đồng, trong khi đèn sợi đốt chỉ từ 5.000 – 7.000 đồng/bóng. Với 3 mẫu thanh long, nếu thay mới phải mất hàng chục triệu đồng. Chưa kể, điều tui lo ngại nhất chính là sợ năng suất thanh long sẽ giảm.

Tuy nhiên, khi được giải thích cặn kẽ, tui đã quyết định đổi”- lão nông Phan Văn Ấn (xã An Lộc, huyện Châu Thành, Long An) chia sẻ.

Ông Ấn cũng như những nhà vườn khác khi tham gia chương trình đổi đèn, mua bóng đèn compact 20W của các nhà cung cấp Điện Quang, Rạng Đông, đều được ngành điện hỗ trợ, giảm giá từ 10% trở lên so với giá bán lẻ thực tế và được thanh toán chậm từ 3 đến 6 tháng.

Ngành điện còn hỗ trợ bà con các khoản như: thu hồi đèn sợi đốt đang sử dụng với giá 4.000 đồng/đèn, chi trả các chi phí vật tư đấu nối an toàn, hỗ trợ phí nhân công lắp đặt thay thế…

Đến nay, khi thanh long đã qua nhiều đợt thu hoạch, ông Ấn bày tỏ sự hài lòng về quyết định của mình thời điểm đó bởi không chỉ năng suất thanh long không giảm mà lượng điện tiêu thụ chỉ còn 2/3 so với trước:

“Tui bây giờ không còn xài bóng đèn tròn nữa vì hao tốn điện nhiều quá! Vườn nhà tui xài bóng đèn compact hết. Mà không chỉ vườn nhà tui, ở huyện Châu Thành này bà con xài bóng tiết kiệm điện cũng đến 100% luôn. Tui còn giúp cho bà con chong đèn cho thanh long”.

Thuyết phục bà con bằng “mắt thấy tai nghe”

Bắt đầu từ tháng 7.2014, chương trình“Hỗ trợ nông dân trồng thanh long thay đèn tròn sợi đốt bằng đèn tiết kiệm điện” được EVN SPC phối hợp với các đơn vị đã thay gần 2,1 triệu bóng đèn compact cho hơn 2.300 hộ trồng thanh long, với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 17,5 tỉ đồng.

Theo ông Nguyễn Phước Đức, Phó tổng giám đốc TCty điện lực Miền Nam, Nếu tính tiết kiệm tiền điện theo tuổi thọ của bóng đèn (4.000 giờ) số lượng gần 2,1 triệu bóng đèn: Sản lượng điện tiết kiệm 330GWh, tương ứng với giá trị tiền điện tiết kiệm được là 500 tỷ đồng.

Tổng năng lượng điện tiết kiệm được khoảng 54.500 MWh/năm. Với con số này, mỗi năm nông dân 3 tỉnh nói trên tiết kiệm 82,7 tỉ đồng. Không chỉ vậy, về môi trường, mỗi năm còn cắt giảm được 200.000 tấn CO2.

Mặc dù chương trình mang lại hiệu quả kinh tế, tuy nhiên, theo ông Mai Văn Trị, Phó viện trưởng Viện Cây ăn quả Miền Nam, hiện nay, vẫn còn nhiều hộ dân chưa nắm rõ hết lợi ích của việc sử dụng bóng đèn compact nên vẫn còn tâm lý e ngại, chưa tham gia vào chương trình.

Lão nông Nguyễn Văn Hưởng, chủ trang trại thanh long tại xã Quơn Long, huyện chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang cho biết, trước kia gia đình ông và bà con quanh vùng chong bóng đèn sợi đốt công suất 75W nên vừa tốn tiền điện, vừa mất nhiều công nhặt bỏ những nụ thanh long còi cọc.

Tuy nhiên, khi chuyển sang chong bằng bóng đèn compact thì lượng điện giảm một nửa mà lượng trái ra vẫn đạt gấp đôi yêu cầu, đều quanh trụ, số ngày công nhặt bỏ nụ thừa giảm đi một nửa.

Ông Hưởng bộc bạch: “Không có gì thuyết phục bà con nông dân bằng mắt thấy, tai nghe. Khi bà con đã mắt thấy, tai nghe, họ đã làm và họ đã được hưởng rồi thì họ “ghiền” bóng đèn compact không thể bỏ được.

Cái khó của bà con hiện nay chính là do thiếu vốn đầu tư ban đầu, nên vẫn còn hộ dân trồng thanh long trái vụ sử dụng bóng đèn sợi đốt, nếu tiếp tục có chính sách hỗ trợ, hướng dẫn cho bà con thì bà con sẽ đổi ngay. Bởi đổi đèn, trên hết là có lợi cho chính bà con mình”.

Năm 2006 Trung tâm nghiên cứu phát triển kinh tế Xã hội tỉnh Bình Thuận (SEDEC) đã phối hợp với Cty CP bóng đèn phích nước Rạng Đông thử nghiệm ứng dụng đèn Compact 3U 20W, ánh sáng vàng thay thế đèn tròn dây tóc 60W và 75W.

Kết quả thử nghiệm cho thấy bóng đèn compact 20W hoàn toàn có thể thay thế bóng đèn sợi đốt (đèn tròn) loại 60 – 75W chong thanh long.

Ngoài ra, các thử nghiệm đã được Trung tâm nghiên cứu phát triển cây thanh long Bình Thuận thực hiện năm 2012 với loại đèn compact chống ẩm 20W do Cty bóng đèn Điện Quang sản xuất cũng cho kết quả như trên.

Hoặc “Đề án xây dựng mô hình sử dụng bóng đèn compact thay bóng đèn sợi đốt kích thích thanh long ra hoa trái vụ” (được Bộ Công Thương tài trợ Hội Nông Dân tỉnh Bình Thuận thực hiện năm 2009) áp dụng với bóng đèn 20W do Cty CP bóng đèn phích nước Rạng Đông sản xuất và Mô hình nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Cây ăn quả miền Nam năm 2010 đối với đèn compact chống ẩm 20W của Cty bóng đèn Điện Quang sản xuất cho kết quả tương tự.

An Nhiên - Báo Lao Động