Không phải ngẫu nhiên, chỉ trong 10 ngày, Bí thư Thành uỷ Nguyễn Thiện Nhân và Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong, đều có chuyến thị sát Nhà máy điện rác Gò Cát (công trình hợp tác giữa Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị TP HCM và Công ty TNHH Thuỷ lực - Máy).

Bởi rất dễ hiểu, dự án nhà máy này đã gợi mở một triển vọng lớn cho TP lớn nhất nước - biến hàng ngàn tấn rác thải mỗi ngày, thành điện năng cung cấp cho người dân…

Nhà máy “hô biến” rác thải thành điện sinh hoạt

Ngày 19.7.2017, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên bộ chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM đã đến thăm và làm việc tại Nhà máy điện rác Gò Cát (trước đó khoảng một tuần, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong đã xuống thị sát nhà máy).

Đây là đề án thực nghiệm xử lý rác thải thành điện năng do Công ty TNHH Thủy Lực - Máy (viết tắt HMC) và Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP.HCM (viết tắt Cty MTĐT) phối hợp đầu tư xây dựng. Ông Huỳnh Minh Nhựt - GĐ Cty MTĐT đã báo cáo toàn bộ tình hình hoạt động của nhà máy.

Cụ thể, bãi rác Gò Cát đã đóng cửa từ năm 2007. Tổng lượng rác đang chôn lấp 5,3 triệu tấn. Nhà máy điện rác Gò Cát được Chính phủ Hà Lan hỗ trợ xây dựng từ năm 2001, đến năm 2005 thì hòa lưới điện Quốc gia. Theo đó, nhà máy thực hiện thu khí mê tan từ bãi rác Gò Cát (đã đóng cửa) để phát điện.

Nhằm hỗ trợ cho hoạt động xử lý rác thải thành điện năng, Tập đoàn điện lực Việt Nam đã đầu tư hệ thống hạ tầng lưới điện để hỗ trợ nhà máy điện rác hoà vào lưới điện quốc gia. Giá bán điện của nhà máy này hiện đang là 7,28cent/kw.

Phát huy kết quả đạt được, đầu năm 2017, Cty MTĐT đã phối hợp cùng Cty HMC đề xuất với UBND TPHCM thực hiện Đề án thực nghiệm “ Xây dựng nhà máy Điện - Rác Gò Cát”, chuyển hóa chất thải rắn công nghiệp thành năng lượng xanh (điện rác) tại Khu Xử lý chất thải rắn Gò Cát với quy mô công nghiệp, nhằm hòa lưới điện quốc gia (trung thế) 3.500V hoặc 6.600V.

Khác với dự án điện rác đang có tại bãi rác Gò Cát là sử dụng hoàn toàn công nghệ của Hà Lan, thì đề án thực nghiệm nhà máy điện rác của hai công ty sử dụng hoàn toàn công nghệ của Việt Nam do Cty HMC nghiên cứu và sản xuất.

Ngay khi đề án thực nghiệm trên được UBND TPHCM phê duyệt, từ tháng 02.2017, Đề án thực nghiệm Điện rác Gò Cát, chuyển hóa chất thải rắn công nghiệp thành năng lượng xanh (điện rác) bắt đầu được triển khai thực hiện, vận chuyển và lắp đặt thiết bị.

Ngày 30.3.2017, hệ thống dây chuyền thiết bị tiền chế, tiếp nhận rác được vận hành đầu tiên. Ngày 20.4.2017, vận hành đồng bộ các cụm thiết bị của công nghệ điện rác và đã hòa lưới điện quốc gia vào ngày 22.4.2017.

Ông Nguyễn Gia Long - GĐ Cty HMC - cho biết: Tính đến thời điểm hiện nay, nhà máy đã xử lý 500 tấn rác thải công nghiệp, đã phát và hoà vào lưới điện quốc gia hơn 7MW.

Ông Nguyễn Gia Long nhấn mạnh, bản chất của Công nghệ Điện rác là chuyển hóa các vật chất từ dạng rắn sang dạng khí bằng phương pháp nhiệt hóa trong điều kiện thiếu oxy.

Đây là dây chuyền tự động, khép kín, quá trình khí hóa trong điều kiện thiếu oxy nên không phát thải thứ cấp, không ảnh hưởng đến môi trường. Sản phẩm sau rác là năng lượng xanh - Điện Rác.

Đặc biệt, với công nghệ điện rác, giúp TP.HCM có thêm giải pháp trong xử lý chất thải, tiến đến giảm dần xử lý rác bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh như hiện nay, mang lại lợi nhuận kinh tế và lợi ích môi trường.

Với công nghệ điện rác có thể xử lý chất thải rắn mà không cần phân loại trước. Đây là yếu tố phù hợp với đặc thù rác thải của VN và là điểm khác biệt đối với một số công nghệ khác hiện nay.

Đối với công nghệ này chất thải vô cơ là tác nhân để chuyển hóa chất thải rắn, tức là sử dụng nhiệt hóa, chứ không đốt, để bẻ gãy các mạch hidrocacbon, chuyển hóa chất thải rắn từ thể rắn sang thể khí và tạo ra khí đốt tổng hợp syngas, phần còn lại là than cacbon.

Triển vọng lớn cho xử lý rác thải của TP.HCM

Ngay tại buổi thị sát, Bí thư Thành uỷ Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, chính quyền và các cơ quan chuyên ngành của TP.HCM phải hết sức quan tâm vấn  đề này và nhanh chóng triển khai kế hoạch, tạo điều kiện cho 2 doanh nghiệp trên xây dựng, áp dụng công nghệ xử lý rác thải thành điện năng,  nhằm tiến đến thay thế hoàn công giải pháp chôn lấp rác - đang áp dụng chủ yếu hiện nay trong xử lý rác thải tại TP.HCM.

Bí thư Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh: “Phải đảm bảo bài toán phát triển bền vững về kinh tế song song với môi trường. Cty MTĐT lo đầu vào là nguyên liệu và hạ tầng đầu tư nhà máy. Còn Cty HMC lo công nghệ và vận hành xử lý rác.

Mô hình liên doanh sẽ cho phép đẩy nhanh tiến độ đầu tư dự án và có nhiều thuận lợi hơn. Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Quy họach và Kiến trúc sẽ tham mưu về việc đầu tư dự án của 2 công ty”.

Hiện trung bình mỗi ngày, ngành môi trường TP.HCM phải tiếp nhận 1.500 tấn rác thải công nghiệp và 8.300 tấn rác thải sinh hoạt.

Việc áp dụng công nghệ xử lý rác thải theo hướng điện rác - biến rác thải thành điện năng và cung cấp trở lại cho con người, hoàn toàn là xu hướng của thời đại. Cách làm này, vừa giảm ô nhiễm môi trường, nhưng cũng vừa giảm giá thành, tái sử dụng được rác thải.v.v...

Theo Bí thư Nguyễn Thiện Nhân, không chỉ áp dụng cho việc xử lý khối lượng lớn rác thải sinh hoạt, chủ đầu tư công nghệ điện rác này còn phải có trách nhiệm đầu tư nhà máy xử lý rác thải công nghiệp quy mô lớn,  không chỉ xử lý rác thải cho TP.HCM mà còn mở rộng ra các tỉnh lân cận. Ngoài ra, TP.HCM đang có 300 - 600 tấn rác nguy hại, nên cần có nghiên cứu thêm về việc xử lý rác thải nguy hại...

Hoàng Hưng - Lao Động