Bill Gates làm 'cách mạng bồn cầu' từ ngày rời Microsoft
Bill Gates tin thế giới cần những toilet tốt hơn, đảm bảo điều kiện vệ sinh, không cần nối ra cống và có thể biến chất thải người thành phân bón.
Tỷ phú đến Bắc Kinh hôm 6/11, tổ chức triển lãm Phát minh nhà vệ sinh, nơi các công ty "bưng" ra những sáng kiến toilet. Doanh nghiệp đã trình diễn ở đó loại bồn cầu có thể lọc nước tiểu, tái chế thành nước rửa tay.
Loại khác không kết nối cống hay đường nước, tạo phản ứng hóa học giữa phần thải rắn và lỏng để hủy, diệt vi khuẩn và làm bay mùi ngay tại chỗ. Gates giải thích: "Ý tưởng là đưa bồn cầu này vào những khu ổ chuột, nơi bạn không bao giờ có thể xây hệ thống xử lý thải".
Ông so sánh chuyển đổi từ toilet truyền thống sang toilet không nước với cách mạng máy tính thời điểm sáng lập Microsoft giữa thập niên 1970.
Đây không phải chuyện đùa. Khoảng 4,5 tỷ người - quá nửa dân số thế giới - không được tiếp cận điều kiện vệ sinh an toàn. Gates tiết lộ thông tin với những người tham dự: trên toàn cầu, vệ sinh không an toàn gây tốn kém khoảng 223 tỷ USD chi cho y tế, giảm năng suất lao động...
Những bồn cầu mới được phát minh là thành quả 7 năm nghiên cứu được quỹ của Gates và vợ đổ 200 triệu USD vào. Hôm ra mắt, tỷ phú cam kết chi thêm 200 triệu USD nữa cho cách mạng toilet. Năm 2015, ông từng trình diễn uống nước được xử lý từ chất thải người bằng máy Omniprocessor do mình rót vốn nghiên cứu. Gates kể: "Đầu vào máy Omniprocessor thì không phải thứ hấp dẫn để uống, nhưng đầu ra thì có".
Tất cả được Bill Gates thực hiện nhằm cho các doanh nghiệp thấy chuyện kinh doanh nghiêm túc xoay quanh nước tiểu và phân người.
Ông từng chia sẻ trong một phỏng vấn rằng mất ít nhất 10 năm, để các phát minh bồn cầu đến với 10 triệu người sống trong các khu nghèo nhất. Chúng cần chứng minh thực tiễn và kinh tế. Tỷ phú nói: "Không ai muốn những giải pháp chóng vánh cho chuyện vệ sinh".
Một số mẫu bồn cầu mới ra mắt nếu sản xuất số lượng ít có thể có giá 10.000 USD. "Giá thành sẽ nhanh chóng giảm xuống", ông Gates khẳng định. "Khó nhất là đưa chúng từ giá bán 2.000 xuống 500 USD".
Bill Gates lựa chọn Trung Quốc để thuyết trình bồn cầu vì giờ đây đó là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, ưu tiên cải thiện cuộc sống hằng ngày của người dân. Dù tiến những bước dài vài năm gần đây, hệ thống vệ sinh vẫn thiếu thốn tại nhiều vùng ở quốc gia đông dân nhất.
Hơn 1/4 hộ dân Trung Quốc không có khu vệ sinh sạch trong nhà, và chỉ khoảng 60% hộ nông thôn có toilet xử lý được chất thải.
Chủ tịch Tập Cận Bình đang kêu gọi một "cuộc cách mạng nhà vệ sinh". Tình cờ, triển lãm của Gates có tên Trung Quốc là "Nhà vệ sinh trong kỷ nguyên mới". Ông Tập phát biểu hồi năm 2015 rằng có toilet sạch là mục tiêu quan trọng trong tiến trình nông thôn mới.
Thậm chí vấn đề bị làm quá ở Bắc Kinh, khi xuất hiện các "nhà xí công cộng 5 sao" - được trang bị TV, wifi, hộp đựng giấy vệ sinh có chức năng nhận diện gương mặt (để chống trộm giấy), lò vi sóng hay sofa... Bộ trưởng Du lịch Trung Quốc sau đó phải chỉ thị các bên kiềm chế làm toilet sang.
Ngược lại, những bồn cầu "high-tech" được Gates quy tụ mới đây không phải để phô trương. Tại triển lãm trong trung tâm nghệ thuật Bắc Kinh, các công ty từ Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ và Thụy Sĩ mang đến những sản phẩm nghiêm túc.
Đích thân tỷ phú Gates, cầm trên tay một lọ phân người, muốn nhắc khán giả ở dưới rằng chất thải con người là một thứ gớm ghiếc vì chứa hàng trăm nghìn tỷ hạt vi khuẩn và 100.000 trứng giun ký sinh.
Bill Gates kết thúc công việc toàn thời gian tại Microsoft năm 2008. Kể từ đó, nhà sáng lập bắt đầu du lịch thường xuyên với vợ Melinda tới các nước nghèo, khởi nguồn hứng thú cho ông tới lĩnh vực vệ sinh. Việc Bill Gates ra mặt nói về toilet được đánh giá giúp "đưa ra ánh sáng" một vấn đề hay bị lảng tránh thảo luận.
Thanh Tùng - Ngoisao.net