Nhà đầu tư mạo hiểm “bắt tướng” người khởi nghiệp
Khi đầu tư vào một start-up, không nhà đầu tư nào muốn nhà sáng lập huy động một núi tiền và tiêu vào những thứ không mang lại hiệu quả hay giá trị gì cho mình.
Trong khi thị trường niêm yết cần nhà đầu tư có kiến thức chuyên môn nhất định và được cấp các chứng chỉ theo quy định của luật, thì thị trường đầu tư mạo hiểm ngược lại, diễn viên, ca sĩ, chính trị gia… đều có thể trở thành nhà đầu tư mạo hiểm. Do vậy, thị trường đầu tư mạo hiểm rất cạnh tranh.
Mỗi người đi huy động quỹ là một câu chuyện, phải có những lợi thế nhất định và triết lý đầu tư riêng. Khi đã gọi được vốn cho quỹ của mình, họ phải đối mặt với việc tìm kiếm cơ hội đầu tư, rót vốn vào đúng lúc, đúng chỗ và biết cách dẫn dắt công ty đến đích cuối cùng: thoái vốn và mang lại nhiều lợi nhuận cho nhà đầu tư.
Mỗi start-up sẽ có ưu điểm và những vấn đề khác nhau mà quỹ đầu tư phải sẵn sàng “sắn tay áo lên” để cùng founder phát huy thế mạnh và đối mặt khó khăn. Không có một công thức hay quy định nào được xác định sẵn và có thể áp dụng cho mọi công ty hay có thể đảm bảo cho sự thành công tuyệt đối. Nhà khởi nghiệp cần nhà đầu tư rót vốn và hỗ trợ để có thể phát triển nhanh hơn.
Khi phân tích, đánh giá một công ty, Võ Vũ Thùy My (Maggie Vo), Giám đốc Fuel Venture Capital (quỹ đầu tư mạo hiểm đến từ Mỹ chuyên rót vốn trong lĩnh vực robot, trí tuệ nhân tạo) thường chú ý vào 5 điểm chính: nhà khởi nghiệp, quy mô thị trường của lĩnh vực mà start-up đó nhắm đến, lợi thế cạnh tranh, khả năng mở rộng của mô hình công ty và sức hút của sản phẩm.
Năm 2019, Fuel Venture Capital đã đầu tư vào OhmniLabs do Vũ Duy Thức, một người Việt ở Silicon Valley xây dựng. Nhận thấy tiềm năng ở sản phẩm robot vận hành bằng trí tuệ nhân tạo (AI) của OhmniLabs ở thị trường thế giới, Quỹ tiếp tục bơm thêm vốn vào năm 2020. Quyết định đầu tư của Maggie Vo đến từ chính con người của Vũ Duy Thức, một người đam mê với robot, AI, một tài năng mà người lãnh đạo quỹ cũng là người gốc Việt theo dõi trong nhiều năm.
Maggie Vo cho hay, dù OhmniLabs là công ty về cả phần cứng và phần mềm và ở Silicon Valley - nơi khá đắt đỏ, nhưng đội ngũ lãnh đạo rất biết cách huy động vốn hợp lý, chi tiêu cũng rất hiệu quả. “Đó là cái chúng tôi tìm kiếm, bởi khi đầu tư vào một start-up, không nhà đầu tư nào muốn founder huy động một núi tiền và tiêu vào những thứ không mang lại hiệu quả hay giá trị gì cho mình”, Maggie Vo cho biết.
Đặc biệt, OhmniLabs biết cách nắm bắt và vận dụng thời cơ trong đại dịch để thúc đẩy doanh thu của robot giao tiếp trực tuyến và phát triển thêm robot tia cực tím, đồng thời không ngừng tìm kiếm những cơ hội mới.
Chia sẻ về lý do xem trọng nhất yếu tố con người, Maggie Vo cho rằng, khác với những công ty lớn mạnh đã trở thành một bộ máy vận hành theo quy trình, start-up phải đối mặt với nhiều khó khăn từ xây dựng sản phẩm, định giá, tìm khách hàng, đến đưa sản phẩm ra thị trường, tăng tốc… Để vượt qua những điều đó, rất cần một nhà khởi nghiệp có chuyên môn vững, niềm đam mê lâu dài và có cái nhìn sâu sắc về vấn đề mà họ đang cố gắng giải quyết.
“Một công ty khởi nghiệp chỉ có thể phát triển nếu thị trường mà nó đang vận hành cũng đang phát triển mạnh và thu hút nhiều vốn đầu tư”, Maggie Vo cho biết.
Thông thường, nhà đầu tư muốn thấy công ty có một mô hình kinh doanh dễ dàng mở rộng để tăng doanh thu, nhưng không phát sinh thêm nhiều chi phí, có lợi thế cạnh tranh để đánh bại đối thủ trong thị trường và có những chỉ số thể hiện độ tăng tốc trong sự hấp dẫn của sản phẩm đối với khách hàng.
Khi gặp những cơ hội đầu tư lớn, sau khi xác định số vốn muốn đầu tư, nhà đầu tư thường phân tích kỹ để định vị rõ hơn cơ hội trước mắt và thuyết phục từng cá nhân rót vốn thêm vào công ty đó ở cùng giá trị công ty và điều khoản mà Fuel VC Capital đã thương lượng. Việc này mất khá nhiều thời gian và công sức, nhưng giúp Quỹ huy động thêm được vốn và trở thành nhà đầu tư dẫn dắt trong vòng gọi vốn đó của start-up, lấy được ghế ngồi trong hội đồng quản trị và có sức ảnh hưởng lớn trong đường lối phát triển của công ty.
THEO VŨ ANH