Sáng ngày 11/11/2023, tại trường Tiểu học, THCS, THPT Albert Einstein, khu dân cư 13C, Đường Nguyễn Văn Linh, xã Phong Phú, huyện Bình Chánh, TP.HCM đã diễn ra Ngày hội Khoa học “STEM DAY” dành cho thanh thiếu nhi trên địa bàn TP.HCM năm 2023. Chương trình do Thành Đoàn TP.HCM, Trung tâm Phát triển Khoa học và Công nghệ Trẻ tổ chức; Trường Tiểu học, THCS, THPT Albert Einstein là đơn vị đăng cai tổ chức, với sự đồng hành của Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM và Tập đoàn Abbott Việt Nam.

Ngày hội Khoa học STEM DAY TP.HCM năm 2023 được tổ chức nhằm khơi dậy niềm đam mê khoa học cho giới trẻ và tạo môi trường học tập lành mạnh, sân chơi khoa học bổ ích dành cho thanh thiếu nhi Thành phố. Qua đó, góp phần đẩy mạnh phong trào học tập, sáng tạo, ứng dụng phương pháp giáo dục STEM vào nhà trường và hướng đến hiện thực hóa nhu cầu trang bị kiến thức và kỹ năng tích hợp về khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học và nghệ thuật cho trẻ em Việt Nam cần thiết trong thế kỷ 21.

Với mục đích khơi dậy niềm đam mê khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học cho trẻ em, Ngày hội Khoa học “STEM DAY” là một ngày hội khoa học được tổ chức thường niên tại TP.HCM từ năm 2016 đến nay với các gian hàng triển lãm những mô hình STem-STem và sản phẩm giáo dục sáng tạo… Cùng rất nhiều hoạt động, cuộc thi, sân chơi sáng tạo STem-STem thu hút hàng ngàn học sinh, thầy cô, phụ huynh tham dự, giao lưu, học hỏi, trải nghiệm. Qua đó góp phần lan tỏa, kết nối, khuyến khích, phát triển phong trào giáo dục STem tại TP.HCM cũng như hình thành, phát triển cộng đồng STem tại khu vực miền Nam.

Thông qua đó lan tỏa phương pháp học tập kết hợp thực nghiệm, hỗ trợ trẻ em rèn luyện khả năng tư duy logic, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng làm việc nhóm cùng thái độ tập trung trong công việc, rèn luyện khả năng và tư duy tự học. Với mong muốn có nhiều trẻ em được tiếp cận, học tập, nuôi dưỡng niềm đam mê khoa học, công nghệ “Thực học - Thực làm” từ đó hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao trong tương lai cho đất nước. Đồng thời, thông qua Ngày hội Khoa học STEM DAY khơi dậy niềm đam mê khoa học cho thế hệ trẻ Việt Nam hôm hay và tương lai.

STem là viết tắt của Khoa học (Science), Công nghệ (Technology), Kỹ thuật (Engineering) và Toán học (Mathematics). Giáo dục STem là một cách tiếp cận mới của thế giới trong dạy và học trong đó tích hợp nội dung và kỹ năng khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học được tổ chức thường xuyên từ cấp trường đến cấp quốc gia tại nhiều nước Âu, Mỹ. 

Phương pháp học của STem là vận dụng học thông qua thực hành, hướng học sinh liên hệ với các hiện tượng, vấn đề, nhu cầu của cuộc sống, thế giới và kết hợp với rèn luyện và vận dụng các kỹ năng cần thiết của thế kỷ 21 như tìm thông tin, lập luận lô-gíc, hợp tác, điều tra, suy nghĩ thấu đáo, sáng tạo, giải quyết vấn đề. Mục tiêu của giáo dục STem là chuẩn bị tốt hơn cho học sinh, cho tương lai của chính các em trong thế kỷ 21 và chuẩn bị nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế xã hội quốc gia. Ngày hội STEM TP.HCM chính là cơ hội quan trọng để giới thiệu và đặt vấn đề về phương pháp giáo dục STem tại Việt Nam với đông đảo giáo viên, phụ huynh, học sinh và cộng đồng luôn khao khát đổi mới và tiếp cận với giáo dục tiên tiến. 

Nếu đưa STem vào hoạt động của câu lạc bộ, phương pháp học tập của trẻ em sẽ được cải tiến theo chiều hướng tích cực. Giáo dục STem luôn đề cao phương pháp học qua thực hành (learning by doing), trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Các kiến thức và kỹ năng này (gọi là kỹ năng STem) phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau giúp học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể áp dụng vào thực hành và tạo ra được những sản phẩm hay giải quyết được vấn đề trong cuộc sống hằng ngày.

Tại Việt Nam, giáo dục STem là một lĩnh vực khá mới, mặc dù Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có những bước tiến trong việc chuyển sang mô hình giáo dục STem những năm gần đây như dạy học tích hợp, khuyến khích phương pháp STem, thành lập CLB khoa học trong các trường, tuy nhiên việc triển khai giáo dục STem trong các trường và đơn vị giáo dục còn nhiều khó khăn.

Ngày hội STEM DAY năm 2023 đã đón hơn 1.000 học sinh các cấp (6 - 17 tuổi) trên địa bàn TP.HCM và các tỉnh lân cận, giáo viên và phụ huynh cùng những bạn trẻ quan tâm đến giáo dục STem, mong muốn cải tiến cách dạy và học theo chiều hướng tốt hơn… Ngày hội STEM DAY đã đưa các em đến tham quan, trải nghiệm học tập và thực hành: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học) thông qua các hoạt động chính: Triển lãm STem, Lớp học STem, Các cuộc thi sáng tạo, Sân chơi khoa học, Tập huấn STem là các hoạt động hấp dẫn và hoàn toàn miễn phí cho tất cả trẻ em và phụ huynh tham dự. Các lớp học STem do các giáo viên đang giảng dạy tại các trung tâm STem đứng lớp hướng dẫn và cho trẻ em thực hành tại chỗ. Các bài học mới lạ như: Lắp ráp mô hình robot, tư duy lập trình cho trẻ em… Đến từ các đơn vị giáo dục STem như: Abbott Việt Nam, Học viện sáng tạo công nghệ TEKY, Geniebook Việt Nam, Gara STEM, IsteamRobot…

Hướng đến mục tiêu nhân rộng mô hình giáo dục STem tại Việt Nam, lan tỏa đến các trường học, khu dân cư trong Thành phố, cũng như các tỉnh thành lân cận. Tại Ngày hội, không chỉ trẻ em tại TP.HCM mà các em học sinh vùng sâu, vùng xa cũng có cơ hội tiếp xúc với mô hình giáo dục này. Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cho phép các trường thành lập câu lạc bộ em yêu khoa học.  

Ngày hội Khoa học “STEM DAY” mang lại cơ hội học hỏi, trải nghiệm, kết nối và tìm hiểu về các khía cạnh quan trọng của khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Điều này có thể giúp các bạn thanh thiếu niên, nhi đồng phát triển kiến thức và định hình tương lai trong các lĩnh vực này. Đây cũng là chương trình ý nghĩa của Thành Đoàn TP.HCM trong việc thúc đẩy và phát triển phong trào học thuật sáng tạo trong thanh thiếu nhi trên địa bàn Thành phố. 

Cũng tại Ngày hội, Ban tổ chức cũng đã trao giải cho các thầy cô đoạt thứ hạng cao trong cuộc thi thiết kế bài giảng STEM năm 2023. Được biết, năm nay, cuộc thi đã thu hút được hơn 70 đơn vị trường học và các đơn vị giáo dục về STEM trên địa bàn TP.HCM và các tỉnh, TP như: Hà Nội, Gia Lai, Sóc Trăng, Đồng Nai... với 296 bài giảng đăng ký dự thi, kết quả chung cuộc có 33 bài thi đoạt giải.

Nhật Linh (CESTI)