Chính quyền thông minh trong kỷ nguyên số: TP.HCM định hình mô hình quản trị siêu đô thị hiện đại
Trưa 26/11, trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025, Phiên song song 3 diễn ra với chủ đề “Chính quyền thông minh trong kỷ nguyên số”, tập trung định hình mô hình quản trị đô thị hiện đại, minh bạch, lấy người dân làm trung tâm và hướng tới xây dựng TP.HCM thành siêu đô thị thông minh trong khu vực Đông Nam Á.
Phiên song song 3 do Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, Đại học Quốc gia TP.HCM, Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM phối hợp tổ chức tại ThiSky Hall, Khu đô thị Sala, TP.HCM, quy tụ các nhà lãnh đạo, chuyên gia quốc tế, các học giả và cộng đồng doanh nghiệp.
Phát biểu tại phiên làm việc, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Mạnh Cường gửi thông điệp mạnh mẽ về vai trò chiến lược của chính quyền thông minh trong bối cảnh Thành phố đang hướng tới mô hình quản trị siêu đô thị.
“Xây dựng chính quyền thông minh không chỉ là quá trình hiện đại hóa quản lý, mà là hành trình chuyển đổi sâu sắc về văn hóa quản trị công. Đó là hành trình mà dữ liệu trở thành ngôn ngữ chung, công nghệ trở thành công cụ phục vụ và người dân trở thành trung tâm của mọi quyết sách”, Phó Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh.
Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Mạnh Cường phát biểu khai mạc Phiên song song 3, trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025
Theo ông, TP.HCM đang bước vào giai đoạn phát triển hoàn toàn mới sau khi hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu. Với quy mô siêu đô thị, đóng góp 23,5% GDP và 31% thu ngân sách quốc gia, TP.HCM giữ vai trò đầu tàu trong vùng Đông Nam Bộ. Lãnh đạo Thành phố kỳ vọng Phiên song song 3 sẽ giúp TP.HCM tiếp thu kinh nghiệm quốc tế và khuyến khích các hợp tác sâu sắc giữa Nhà nước – Doanh nghiệp – Viện trường (hợp tác “Ba Nhà”) để cùng tạo ra giải pháp và sáng kiến thực thi. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một chính quyền minh bạch, có trách nhiệm và thấu hiểu, nơi người dân được tiếp cận thông tin, được phục vụ nhanh chóng và được tham gia vào quá trình ra quyết định.
Ông cũng bày tỏ TP.HCM mong muốn học hỏi kinh nghiệm từ các nền hành chính tiên phong như Singapore, Hàn Quốc, Australia, đồng thời kêu gọi sự tham gia tích cực của toàn xã hội, từ các chuyên gia, viện trường, doanh nghiệp đến người dân, để xây dựng chính quyền minh bạch, linh hoạt và hiệu quả.
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM Lâm Đình Thắng phát biểu tại sự kiện
Phát biểu định hướng tại Phiên song song 3, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM Lâm Đình Thắng nêu ba trụ cột chiến lược mà TP.HCM hướng tới trong mô hình chính quyền thông minh, gồm Dữ liệu minh bạch – Quyết định theo thời gian thực (hệ thống dữ liệu liên thông hai cấp, đảm bảo năng lực phân tích thời gian thực, phục vụ chỉ đạo và điều hành nhanh chóng, chính xác); Dịch vụ công số đa kênh, lấy người dân làm trung tâm (các dịch vụ công được triển khai mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bị, minh bạch, đơn giản, với mức độ hài lòng của người dân làm thước đo chất lượng quản trị); Quản trị đô thị quy mô lớn sau sáp nhập (mô hình quản trị tích hợp, xuyên suốt, phối hợp chặt chẽ trong không gian đô thị mở rộng, đảm bảo phát triển đồng bộ và bền vững).
Ông Thắng khẳng định: “Thành phố quyết tâm xây dựng chính quyền thông minh trong bối cảnh dữ liệu, AI và đổi mới sáng tạo là động lực phát triển, đồng thời phải chuyển đổi đồng bộ về phương thức quản trị, thể chế, nguồn nhân lực và văn hóa công vụ”.
Phiên song song 3 cũng lắng nghe các bài tham luận, chia sẻ chuyên sâu từ các chuyên gia quốc tế, cụ thể như: Đặc trưng của Chính quyền thông minh - Bài học từ Singapore và gợi ý cho TP.HCM (Giáo sư Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu - Đại học Quốc gia Singapore); Quản trị thông minh qua góc nhìn của doanh nghiệp (ông Warrick Cleine, Chủ tịch kiêm Giám đốc Điều hành của KPMG Việt Nam và Campuchia); Những yếu tố nền tảng và sức mạnh của quan hệ đối tác: Bài học từ Australia (ông Sam Conroy, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Úc tại Việt Nam).
Giáo sư Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu - Đại học Quốc gia Singapore, trình bày tham luận tại sự kiện
Giáo sư Vũ Minh Khương cho rằng, với một đô thị mở rộng như TP.HCM, mô hình chính quyền hai cấp phải đưa hiệu quả phục vụ trực tiếp đến người dân. Cụ thể, cấp phường/xã trở thành tuyến phục vụ trực tiếp, còn cấp trên tinh gọn và kiến tạo. GS. Khương đã giới thiệu các mô hình chi tiết, đáng chú ý là chiến lược 7-4-7 toàn diện cho chính quyền số, và việc áp dụng các bài học kinh nghiệm quốc tế về quy hoạch và thu hút nhân tài. Ông đưa ra ba đề xuất cụ thể cho TP.HCM: Xây dựng chính quyền thông minh dựa trên 7 yếu tố thượng nguồn (về lòng tin, dữ liệu, minh bạch, hệ sinh thái cộng đồng, nhân tài, đổi mới, năng lực học hỏi); học tập kinh nghiệm từ Singaore, tập trung vào 5 vấn đề cốt lõi (nắm bắt đúng xu thế thời đại, xây dựng sức mạnh cộng hưởng toàn hệ thống, luôn có chiến lược kinh tế rõ ràng ở thời điểm bước ngoặt, kiên trì học hỏi và thu hút nhân tài, đẩy mạnh hợp tác công – tư với các tập đoàn toàn cầu); thành lập ủy ban hợp tác đặc biệt TP.HCM – Singapore để kết nối, học hỏi kinh nghiệm về cơ chế, thể chế…
Phần thảo luận tại sự kiện
Phần thảo luận tại Phiên song song 3 cũng xoay quanh ba trục quan trọng: dữ liệu minh bạch - quyết định theo thời gian thực; dịch vụ công số đa kênh, lấy người dân làm trung tâm; quản trị đô thị quy mô lớn sau sáp nhập (hai cấp và liên kết vùng). Các ý kiến cho rằng, cần tháo gỡ rào cản về liên thông hệ thống, đồng bộ ứng dụng, chia sẻ dữ liệu và tập trung nguồn lực, đảm bảo ra quyết định dựa trên dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống”. Dịch vụ công lấy người dân làm trung tâm: văn hóa niềm tin số được xây dựng qua sự tham gia giám sát, phản hồi, đồng sáng tạo của cộng đồng. Quản trị đô thị sau sáp nhập: đòi hỏi quản trị thông minh, tích hợp, liên thông, tăng cường liên kết vùng để phát triển đồng bộ, bền vững và thống nhất.
Phần thảo luận được điều phối bởi Giáo sư Nguyễn Quang Trung, Đồng lãnh đạo Trung tâm Nghiên cứu Thành phố Thông minh và Bền vững, Đại học RMIT Việt Nam; với sự tham gia của các diễn giả, chuyên gia trong nước và quốc tế như bà Võ Thị Trung Trinh, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM, ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Tập đoàn CMC, ông Yuan Feng, Viện Phần mềm (Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc), bà Julia Le, Quản lý cấp cao tại Cyber Security Centre of Excellence,...
Các đại biểu tham dự Phiên song song 3
Về quản trị dữ liệu và mục tiêu dữ liệu minh bạch, bà Võ Thị Trung Trinh, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM cho biết, Thành phố đã ban hành chiến lược quản trị dữ liệu từ đầu năm 2023, trong đó xác định 3 nhóm dữ liệu chính là dữ liệu người dân, dữ liệu doanh nghiệp và dữ liệu quản lý đô thị. Đây là nền tảng quan trọng để triển khai chương trình chuyển đổi số cũng như phát triển đô thị thông minh. Tuy nhiên, quá trình thực thi còn gặp nhiều khó khăn, cụ thể như thiếu sự liên thông giữa các hệ thống giữa Trung ương và địa phương, chưa có sự đồng bộ dữ liệu của các sở ngành, quận huyện, và phường xã; việc chia sẻ dữ liệu dù đã có chính sách nhưng vẫn còn hạn chế, chưa hình thành được dữ liệu dùng chung phục vụ điều hành… TP.HCM đang tập trung tháo gỡ những khó khăn này để từng bước hoàn thiện nền tảng dữ liệu, phục vụ tốt hơn cho hoạt động điều hành, phát triển đô thị thông minh và chuyển đổi số.
Lam Vân
