Sự phát triển của công nghiệp vẫn luôn là yếu tố mang tính quyết định đến sự thịnh vượng của một quốc gia. Với tất cả những sự thay đổi nhanh đến chóng mặt do ngành công nghiệp tạo ra, sẽ thật khó để một người bình thường nắm bắt được đâu là quy luật của sự phát triển và sự phát triển này sẽ dẫn ta đến đâu? Alec Ross - tác giả của cuốn sách "Công nghiệp tương lai" (The industries of the future) đã trả lời câu hỏi: "Điều gì đang diễn ra và rốt cuộc nền công nghiệp sẽ thay đổi cuộc sống trong tương lai như thế nào?"

Được viết bởi một chuyên gia hàng đầu của Hoa Kỳ về sáng tạo và đổi mới, đặc biệt là về mảng công nghệ. Alec Ross đã có cái nhìn rõ ràng hơn về sự vận động của thế giới khi công việc của ông đã tạo điều kiện giúp ông tiếp xúc với giới lãnh đạo chóp bu của các công ty công nghệ lớn nhất và chính phủ khắp thế giới. Trước khi làm cố vấn cao cấp cho Hillary Clinton, ông đã là người phụ trách tổng hợp chính sách công nghệ và truyền thông cho chiến dịch tranh cử của Obama (cũng chính là chiến dịch đã đánh bại Hillary Clinton). Bỏ qua điều này, Hillary Clinton đã thuê Alec Ross để tạo nên sự đổi mới cho bộ ngoại giao - vốn lâu nay vẫn luôn vận hành theo truyền thống.

Với sự quan sát tỉ mỉ đến từng ngóc ngách của những ngành công nghiệp mới nổi và kinh nghiệm của mình, Alec Ross đã chỉ ra 5 ngành công nghiệp rồi đây sẽ thay đổi thế giới trong tương lai về mọi mặt kinh tế, chính trị, xã hội lần lượt là: robot, di truyền học, tiền tệ kỹ thuật số, an ninh mạng và dữ liệu lớn. Bên cạnh nguồn thông tin dồi dào được cung cấp trong sách, tác giả còn đưa ra nhận định riêng của mình về những ngành công nghiệp này, đây có thể xem như lời chỉ dẫn cho các quốc gia, xã hội và mỗi cá nhân khi đứng trước những triển vọng và cả nguy cơ của làn sóng đổi mới này. 

Robot

Nếu như trước đây con người khi nghĩ tới robot là nghĩ tới một lực lượng lao động phục vụ cho con người ở nơi làm việc thì trong tương lai, tác giả cho rằng trong tương lai con người sẽ phải học cách sống cùng với robot. Khi nói "sống cùng", Alec Ross muốn nói tới mọi khía cạnh trong sinh hoạt đời thường của mỗi người như chăm sóc người bệnh, dạy học, giúp việc nhà,... Những tiến bộ đột phá trong công nghệ robot được dẫn đầu bởi năm quốc gia: Nhật Bản, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Đức và Hàn Quốc và tác giả còn chỉ ra sự chênh lệch rất lớn giữa những quốc gia dẫn đầu này và phần còn lại của thế giới. Về việc robot tham gia vào đời sống con người, tác giả còn nhận ra sự khác biệt bất ngờ trong cách nhìn nhận vấn đề này giữa các nền văn hóa phương Tây và phương Đông. Bấy lâu nay chúng ta vẫn nghĩ rằng với sự phát triển của mình, hẳn các nước phương Tây sẽ cởi mở hơn về việc này, thế nhưng thực tế lại chứng minh điều ngược lại.

Di truyền học

Alec Ross cho rằng: “Ngành công nghiệp giá trị hàng ngàn tỷ USD của giai đoạn vừa qua được xây dựng dựa trên nền tảng mã nhị phân 1 và 0. Giai đoạn kế tiếp sẽ được xây trên mã di truyền của chính chúng ta." Việc giải mã được bộ gen người đã mở ra một kỷ nguyên mới cho con người. Bên cạnh những nhiệm vụ tưởng như bất khả như điều trị ung thư, kéo dài tuổi thọ con người, làm sống dậy những sinh vật đã tuyệt chủng một cách đáng kể…, khi nhắc đến di truyền học, tác giả tin rằng trong tương lai gần, con người sẽ gần như có khả năng biết trước tương lai. Bằng cách mở khóa bộ gen, bố mẹ sẽ biết trước những rủi ro mà con họ sẽ gặp phải trước khi đứa bé ra đời, hay đơn giản hơn là con họ sẽ cao bao nhiêu, trông như thế nào. Đây là một điều kỳ diệu nhưng đồng thời cũng khiến những nhà khoa học lo lắng, vì rất có thể đây sẽ là khởi đầu của một quá trình tạo ra những đứa trẻ sơ sinh có chủ đích. Nghe thì như phim viễn tưởng nhưng cuộc đua di truyền của các nước đang dần biến những điều không tưởng thành sự thật

Tiền tệ kỹ thuật số

Lĩnh vực theo truyền thống vốn là độc quyền của nhà nước như tiền tệ đang dần trở thành sân chơi của những người có ít tiếng nói ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Những khái niệm mới xuất hiện khi công cuộc mã hóa tiền tệ bắt đầu như: thị trường tín thác mã hóa, thanh toán số, bitcoin, blockchain,... đều được giải thích một cách minh bạch và dễ hiểu. Khi đứng trước một thứ quá lớn lao và mới mẻ, người ta đương nhiên sẽ có nhiều phản ứng khác nhau. Có người lạc quan quá mức, người không quan tâm, người lại sợ sệt, cuốn sách dặn dò :"Tính không thể dự đoán của một thí nghiệm như thế này là rất lớn. Chúng ta cần phải nhớ luôn khiêm tốn." Khiêm tốn chính là thái độ phù hợp nhất khi chúng ta ở trong cuộc chơi mang tầm vóc toàn cầu - bởi vì không ai đoán trước được những biến động của nó.

An ninh mạng

An ninh mạng có xuất phát điểm tương đối khiêm tốn, là một ngành phụ mang chức năng công nghệ thông tin. Ngày nay ngành an ninh mạng đã phát triển nhanh chóng và trở thành ngành công nghiệp có được nhiều sự đột phá nhất trên thế giới. Từ khi chúng ta tìm cách vũ khí hóa mã máy tính, sự tăng trưởng của ngành an ninh mạng là không thể tránh khỏi. Nó trở thành mối quan tâm của các công ty, tập đoàn, quân đội và các chính phủ bởi vì thiệt hại của những cuộc tấn công mạng không hề thua kém thiệt hại do chiến tranh thông thường gây ra. Điều lo lắng nổi cộm ở ngành công nghiệp này mà tác giả đề cập là sự cân đối giữa hai thứ: tự do và an ninh."Tất cả chúng ta đều muốn có tự do đi kèm với một mức độ trực tuyến sôi động, nhưng tự do mà không có an ninh mạng thì mong manh, còn an ninh mạng mà không có tự do thì lại là áp bức."

Dữ liệu lớn

Sự bùng nổ trong việc tạo dữ liệu mới chỉ mới xuất hiện gần đây, nhưng những phát triển về công nghệ đã làm lượng dữ liệu trên thế giới tăng theo cấp số nhân. Với sự xuất hiện của dữ liệu lớn (Big data), con người ta đã ứng dụng nó để giảm bớt những bất cập trong đời sống: xóa đói giảm nghèo, xoá bỏ rào cản ngôn ngữ,... Những khả năng vô tận của dữ liệu lớn nếu ở trong tay đúng người sẽ tạo nên thay đổi tuyệt vời cho cuộc sống con người, nhưng nếu không thì sao? Theo Alec Ross: "Câu hỏi ai sẽ sở hữu dữ liệu này cũng quan trọng không kém việc ai sở hữu đất đai trong thời đại nông nghiệp và ai sở hữu nhà máy trong thời đại công nghiệp."

Sự phát triển của 5 ngành công nghiệp trên đồng thời cũng là thách thức không hề nhỏ cho tất cả chúng ta, đặc biệt là những người không theo kịp và không có khả năng theo kịp những cú chuyển mình này. Cuốn sách này sẽ giúp bạn phần nào bắt kịp với thế giới, ít ra là về mặt lý thuyết và chuẩn bị tâm thế sẵn sàng để thích ứng trong tương lai. Tuy những nhận định cá nhân của Alec Ross có thể không quá sâu sắc hay mới mẻ nhưng cầm cuốn sách này trên tay bạn sẽ có cảm giác như mình đang đọc bản tổng hợp đầy đủ nhất của các bài báo về năm ngành công nghiệp kể trên. Cũng chính điều này đã biến cuốn sách trở thành một thứ cẩm nang mà bất kỳ ai cũng có thể tìm đọc.

 Nhân Duyên

Xem thêm