Trong trăm việc, nghìn việc cần làm để trở thành quốc gia đổi mới sáng tạo thì việc đầu tiên phải làm là đổi mới sáng tạo cách trọng dụng con người.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh điều này khi phát biểu tại lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Bộ Khoa học và Công nghệ sáng 30/11.

Tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng qua 60 năm hình thành và phát triển, Bộ Khoa học và Công nghệ luôn làm tốt chức năng tham mưu cho Đảng, Nhà nước trong việc ban hành và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách pháp luật, thúc đẩy nền khoa học công nghệ (KHCN) nước nhà.

Thủ tướng nêu rõ ngày nay, Việt Nam đang ở bước ngoặt quan trọng trong tiến trình phát triển. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng KHCN mới là yếu tố quyết định cho tăng trưởng trong dài hạn, là chìa khóa để chúng ta vượt qua trạng thái dừng, thoát bẫy thu nhập trung bình, đạt tăng trưởng kinh tế cao, vươn lên sự thịnh vượng của quốc gia, của dân tộc. 

Yếu tố quan trọng tạo nên sự khác biệt đó chính là KHCN. Nhân loại ngày càng khan hiếm tài nguyên tự nhiên để khai thác. Việt Nam cũng vậy nhưng chúng ta lại có tài nguyên vô tận, đó chính là chất xám, là sự sáng tạo của con người, của chính tiềm năng trong mỗi chúng ta.

Nêu mục tiêu của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, tầm nhìn đến 2045 của Việt Nam là phát triển thịnh vượng, Thủ tướng cho rằng để làm được cần phát huy mạnh mẽ nguồn vốn trí tuệ và sức sáng tạo của con người Việt Nam. Xã hội phải lấy khoa học, công nghệ làm động lực tăng trưởng chủ yếu, dần thay thế nguồn lực đầu vào truyền thống là tài nguyên thiên nhiên và lao động trình độ thấp.

Ông cũng nêu 5 nhiệm vụ đối với Bộ Khoa học và Công nghệ và đội ngũ cán bộ quản lý, cán bộ nghiên cứu khoa học và lưu ý phải mạnh mẽ, quyết liệt để thúc đẩy phát triển khoa học và công nghệ nước nhà.

Trước hết, mạnh dạn đề xuất cơ chế, chính sách vượt trội để tạo ra sự đột phá trong ứng dụng KHCN, đổi mới sáng tạo trong khu vực doanh nghiệp, dịch vụ công. Mục tiêu là lấy doanh nghiệp làm trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia. 

Thứ hai là phát huy vai trò tạo cơ chế, chính sách thuận lợi cho các trường đại học, viện nghiên cứu. Tăng cường nền tảng vốn con người cho đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu các công nghệ sản xuất mà doanh nghiệp đòi hỏi và cải tiến phương thức giáo dục ứng dụng lý thuyết khoa học công nghệ vào các mục tiêu thực tiễn. 

Thứ ba là tập trung phát triển mạnh thị trường KHCN gắn với xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về KHCN, phát triển mạnh mạng lưới các tổ chức dịch vụ trung gian môi giới đánh giá, chuyển giao công nghệ. Tập trung nâng cao năng lực hấp thụ, làm chủ và đổi mới công nghệ của doanh nghiệp. Coi trọng hơn nữa vai trò của các doanh nghiệp trong đổi mới đầu tư vào KHCN. Tập trung phát triển sản phẩm quốc gia dựa vào công nghệ mới, công nghệ cao để hình thành các ngành nghề mới và các sản phẩm mới, giá trị gia tăng cao.

Thứ tư là đổi mới chính sách sử dụng và trọng dụng cán bộ KHCN, phát triển mạng lưới kết nối nhân tài Việt Nam, tăng cường thu hút sự tham gia sâu của cộng đồng các nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nước.

Hiện nay chúng ta có khoảng 300.000 chuyên gia, trí thức người Việt Nam ở nước ngoài, chủ yếu tại các nước công nghiệp phát triển. Đây là nguồn lực vô cùng quý giá, là cầu nối giúp chúng ta tiến nhanh trên bản đồ đổi mới sáng tạo của thế giới nếu chúng ta biết cách huy động.

Thứ năm là xây dựng năng lực quản trị nhà nước đối với hệ thống đổi mới sáng tạo và phát huy công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về KHCN, đổi mới sáng tạo để làm căn cứ hoạch định chính sách, có cơ chế, chính sách đột phá để nâng cao năng lực và chất lượng nhân sự làm việc trong khu vực công về đổi mới sáng tạo. Chúng ta phải làm cho cán bộ làm khoa học dám ước mơ, dám khát vọng, theo đuổi khát vọng, đam mê nghiên cứu khoa học.

“Trong trăm việc, nghìn việc cần làm để trở thành quốc gia đổi mới sáng tạo thì việc đầu tiên phải làm là đổi mới sáng tạo cách trọng dụng con người", Thủ tướng nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ Lễ kỷ niệm còn diễn ra triển lãm "Thành tựu 60 năm ngành Khoa học và Công nghệ" với 2 khu vực: Khu vực thứ nhất gồm 55 gian hàng của các doanh nghiệp, doanh nghiệp khởi nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ tiêu biểu, có nhiều thành tích trong hoạt động khoa học và công nghệ, có sản phẩm, dịch vụ đã được ứng dụng thành công tập trung vào các lĩnh vực: cơ khí chế tạo, điện tử viễn thông, y dược...

Các doanh nghiệp tham gia triển lãm đều phát triển dựa trên nền tảng ứng dụng khoa học và công nghệ  mang lại bước phát triển nhanh và bền vững.

Phương Hà

Xem thêm