Tham vọng của Gojek tại Việt Nam và tương lai sau khi sát nhập với Grab?
Với việc sáp nhập Grab-Gojek vẫn chưa hoàn tất, các câu hỏi đang được đặt ra về khát vọng của Gojek trong khu vực, đặc biệt là ở Việt Nam.
Cụ thể, Gojek đã chính thức bước chân vào thị trường Việt Nam thông qua thương hiệu GoViet vào tháng 9/2018. Lễ ra mắt có sự tham dự của Tổng thống Indoneisa Joko Widodo và nhà sáng lập kiêm CEO Gojek khi ấy là Nadiem Makarim.
Cựu CEO Makarim từng phát biểu: “GoViet sẽ được tích hợp chặt chẽ với công nghệ tầm cỡ thế giới của Gojek” và rằng chi nhánh Indonesia sẽ cung cấp những hỗ trợ tài chính “dài hạn” cho liên doanh tại Việt Nam.
Dĩ nhiên thời điểm đó việc tấn công thị trường Việt Nam là rất có ý nghĩa với Gojek. Đây là quốc gia đông dân thứ 2 tại Đông Nam Á và cũng là thị trường nước ngoài đầu tiên của họ.
Tuy nhiên, hành trình 2 năm của Gojek tại Việt Nam dường như chưa đáp ứng được kỳ vọng ban đầu của họ. Mặc dù vào thời điểm Gojek ra mắt Grab đang vướng vào vụ kiện với các taxi truyền thống và và bị các cơ quan quản lý xem xét về việc mua lại Uber. Nhiều người đặt nhiều hy vọng vào gã khổng lồ Indonesia, nhưng Gojek đã không đuổi kịp Grab.
Phân tích về việc tụt lại phía sau của Gojek, trên tờ TechinAsia đã chỉ ra 3 nguyên nhân chính:
1. Cơ hội, nhưng chưa đủ:
Gojek đã mất thời gian trong chiến lược mở rộng ra quốc tế trước đây của mình. Gojek tiến vào Việt Nam với tên gọi là Go-Việt nhằm bản địa hóa thương hiệu nhưng đây cũng là trở ngại đối với họ. Thay vì chỉ chạy một ứng dụng, công ty đã quản lý nhiều công ty và xây dựng mọi thứ từ đầu. Tiền tiếp thị cũng được báo cáo là không được chi tiêu hiệu quả.
Sự bất ổn ở bộ máy nhân sự cấp cao cũng cản trở sự phát triển của công ty. Chỉ trong 1 năm, có tới 2 CEO phải rời ghế. Sự bất ổn ở vị trí cao nhất đã gây cản trở không nhỏ đối với những nỗ lực nhằm “đấu” lại Grab của công ty.
Ở thời điểm ra mắt GoViet vào tháng 9/2018, công ty này tuyên bố GoBike đã chiếm 35% thị trường gọi xe ôm theo nhu cầu chỉ trong vòng 3 tháng thử nghiệm ở TP Hồ Chí Minh.
Để trở thành đối thủ cạnh tranh lớn của Grab, GoViet sẽ phải ra mắt cả dịch vụ gọi xe ô tô. CEO đầu tiên của GoViet là Duc Nguyen (Nguyễn Vũ Đức) hứa hẹn dịch vụ này sẽ xuất hiện vào cuối năm 2018. Nhưng cả Duc Nguyen và người tiền nhiệm sau đó Christy Trang Le (Lê Diệp Kiều Trang) đều không thực hiện được.
Tháng 8, Gojek cuối cùng đã định vị lại thương hiệu tại Việt Nam và Thái Lan bằng động thái đồng nhất thương hiệu Gojek trên tất cả các thị trường. Đồng CEO Kevin Aluwi và Andre Soelistyo cũng một lần nữa xác nhận lại những cam kết dài hạn với thị trường Việt Nam. Ông Phùng Tuấn Đức được bổ nhiệm làm CEO mới.
2. Fintech là một vấn đề:
Trong khi Grab đã sớm có ví điện tử Moca vào năm 2018 thì Gojek mới chỉ tham gia thị trường không tiền mặt chỉ vào tháng 9 sau khi mua lại phần lớn cổ phần của công ty ví điện tử địa phương WePay. Thời điểm này, trên thị trường fintech Việt Nam đã có rất nhiều công ty cạnh tranh nhau, trong đó có những tên tuổi lớn như: VNPay, Momo và ZaloPay. Sự tham gia muộn màng của Gojek vào thị trường này khiến cho sức cạnh tranh của họ cũng giảm đi.
3. Nhiều thách thức hơn xuất hiện:
Hiện tại, Grab đang thống trị mảng gọi xe ở Việt nam, chiếm khoảng 75% thị phần. Nguồn tin của TechinAsia cho rằng bất chấp Covid-19, dịch vụ gọi xe ô tô của Grab vẫn tạo ra doanh thu và biên lợi nhuận cao hơn dịch vụ xe máy. Tuy nhiên, dịch vụ gọi xe ô tô đang ngày càng cạnh tranh hơn và yêu cầu nhiều vốn hơn để đối mặt với những rào cản pháp lý và hỗ trợ tài xế và người dùng.
Ngoài ra, Gojek cũng phải đối mặt với các quy định đặt xe khó khăn hơn cũng như sự cạnh tranh gay gắt hơn từ các đối thủ địa phương như Be và EMDDI, một nền tảng quản lý dịch vụ đặt xe cho các công ty taxi. Tan Nguyen, Giám đốc công nghệ của EMDDI nói rằng nền tảng hiện tại quản lý 30.000 taxi cho hơn 90 công ty taxi ở trên 40 thành phố và tỉnh.
Be hiện có mạng lưới 100.000 tài xế với 350.000 yêu cầu đặt xe mỗi ngày tại 10 tỉnh thành. Be ra đời năm 2018 và cũng đã trải qua việc thay đổi nhân sự cấp cao nhất.
Mảng kinh doanh giao đồ ăn của Gojek cũng có các đối thủ mạnh như: Baemin, được hỗ trợ bởi kỳ lân công nghệ Hàn Quốc Woowa Brothers và dịch vụ giao đồ ăn của Sea Group là Now, chưa kể GrabFood.
Các nhà đầu tư, đặc biệt là tỷ phú Son của Tập đoàn Softbank đang cố gắng thúc đẩy sự sát nhập giữa Go-jek và Grab, hy vọng sẽ giảm bớt cuộc chơi đốt tiền của cả hai.
Theo nhận định của Bloomberg, nhiều khả năng Grab sẽ chỉ mua lại hoạt động tại Indonesia của Gojek, điều đó đồng nghĩa với việc các hoạt động ở nước khác của của Gojek sẽ không chấm dứt.
Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để đưa ra kết luận vì vẫn còn rất nhiều vấn đề để cân nhắc. Trước hết là hoạt động kinh doanh của Gojek cũng có phần khác biệt so với Grab. Họ tham gia vào nhiều mảng khác gồm cả GoPlay, GoStore…Tiếp đó là rào cản từ các cơ quan quản lý về các quy định chống động quyền.
Cũng có khả năng cả Grab và Gojek sẽ cùng rút lui khỏi các thị trường nước ngoài trong một thỏa thuận không chen chân vào hoạt động của nhau. Hãy cùng chờ xem!
Hàn Mai
Theo TechinAsia
