Mong muốn lớn nhất của nhóm sáng chế xe phun thuốc điều khiển từ xa là giảm việc tiếp xúc với thuốc trừ sâu để bảo vệ sức khỏe cho người nông dân.

Đó là chia sẻ của TS. Trần Viết Thắng (Phân Viện Nghiên cứu Điện tử, Tin học, Tự động hoá tại TP.HCM) tại buổi Hội thảo giới thiệu xe phun thuốc trừ sâu điều khiển từ xa trên ruộng lúa. Hội thảo do Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ (CESTI) tổ chức ngày 18/9/2020.

Thực tế, dù đã có nhiều loại máy phun, bình xịt thuốc trừ sâu, nhưng người nông dân vẫn phải mang vác trên lưng để phun xịt trên đồng ruộng, vừa không đảm bảo được chất lượng phun xịt lại vừa gây độc hại trực tiếp cho sức khoẻ người phun. Việc sáng tạo nên xe phun thuốc trừ sâu đã có vài nơi chế tạo thành công, cũng có hiệu quả nhưng thô sơ, độ ổn định kém, độ bền không cao, cần có người lái.

Từ yêu cầu của một cơ sở cơ khí, nhóm nghiên cứu đã hoàn thiện mẫu xe phun thuốc trừ sâu được điều khiển từ xa (không cần người lái), có khả năng vận hành linh hoạt trên mọi địa hình đồng ruộng (kể cả ruộng lầy, mức nước ngập tới 40 cm hay mức bùn lún sâu tới 30 cm) và giảm gây hại cho lúa (không làm nát lúa). Xe đảm bảo công suất phun cao đến 25.000 đến 30.000 m2/giờ, dàn phun dài 8-12 m, có thể thay đổi độ phun từ gốc tới ngọn lúa.

Tầm điều khiển tối đa của xe là 500 m (trong mọi điều kiện thời tiết và không gian), thậm chí là sử dụng cần hút để hút nước trực tiếp dưới ruộng nên tính cơ động cao. Xe sử dụng động cơ xăng 5,5/6,5 HP, hoạt động ổn định, cân bằng từ khi thuốc đầy bình chứa đến hết, độ bền cao, dễ vận hành, dễ bảo trì bảo dưỡng.

“Thành tựu khoa học trong dự án này là thiết bị điều khiển có khả năng chống nhiễu điện trường từ động cơ xăng”, TS. Trần Viết Thắng nhấn mạnh. Thêm vào đó, xe có khả năng hoạt động ngoài trời mưa, hoạt động liên tục nhiều giờ liền trong khi người phun xịt thủ công thường chỉ làm khoảng 4 giờ mỗi ngày. Tầm xa điều khiển khoảng 250m. Đây là phạm vi điều khiển nhóm nghiên cứu giới hạn để người sử dụng dễ quan sát và điều khiển.

Hộp tay điều khiển xe được thiết kế đơn giản, có cả đồng hồ báo thời gian hoạt động, độ lớn tín hiệu thu/phát và dung lượng ắc-quy còn lại. Toàn bộ quy trình thiết kế điều khiển xuất phát từ thói quen sử dụng bình phun xịt và yêu cầu cải tiến trực tiếp của người nông dân tham gia đề tài, nên người nông dân dễ làm quen và sử dụng. Điều này vừa giảm bớt thao tác rườm rà, vừa đảm bảo quy trình phun đúng và hạn chế ảnh hưởng độc hại cho người điều khiển.

Được biết, xe có các giải thuật giúp tự di chuyển theo đường thẳng dù bị nghiêng, trật, hoặc kéo ra nhờ cảm biến chuyển động được tích hợp ngay trên bộ điều khiển. TS. Trần Viết Thắng cho biết, ở xe mô hình thì sai số khoảng 20-40 cm, nhưng ở xe thành phẩm thì sai số hầu như không đáng kể. Các giải thuật hoạt động rất tốt và hoàn toàn không hề phụ thuộc vào định vị GPS.

Về tính kinh tế, xe phun thuốc trừ sâu điều khiển từ xa có chi phí vận hành chỉ bằng phân nửa so với nhân công lao động tương ứng - tính toán cho diện tích phun xịt khoảng 200ha.

Tuy quá trình chế tạo xe đã dc chuyển giao cho một cơ sở cơ khí nhỏ nhưng do quy mô sản xuất vẫn nhỏ lẻ, chưa được sản xuất hàng loạt, giá thành khoảng 30-50 triệu đồng/xe.

“Tuy nhiên, nếu có nhà đầu tư hỗ trợ hoàn thiện sản phẩm, ví dụ cải tiến cần phun để tăng tính cơ động và vững chắc hơn, thì xe phun thuốc trừ sâu điều khiển từ xa sẽ có nhiều hơn cơ hội phục vụ bà con nông dân trong tình trạng khó thuê người phun thuốc hiện nay ở nông thôn”, TS. Trần Viết Thắng nói.

Kỳ Phong