Mã số N2021: Hoạt động khoa học và công nghệ góp phần phát triển phố chuyên doanh tại Quận 5
Quận 5 là một trong những quận có thế mạnh về thương mại - dịch vụ của Thành phố Hồ Chí Minh với 6.759 doanh nghiệp, 9.063 hộ kinh doanh, 12 chợ (trong 5 chợ truyền thống có 4 chợ loại 1, 7 chợ loại 2 và 1 chợ loại 3) và các trung tâm thương mại như Parkson Hùng Vương, An Đông Plaza, Garden Mall, Golden Plaza,...
Trong đó, “Buôn có bạn, bán có phường” là một trong những nét văn hóa kinh doanh nổi bật trong lĩnh vực thương mại dịch vụ trên địa bàn với các tuyến phố chuyên doanh như mặt hàng nội thất, đông dược – chẩn trị y học cổ truyền, phố vàng bạc đá quý, quần áo, giày dép, túi xách, phụ kiện thời trang, phố tranh, cá kiểng,... trải dài trên nhiều tuyến đường chính của Quận 5.
Thực hiện Chương trình hành động số 04-CtrHĐ/QU ngày 31 tháng 12 năm 2015 của về “Phát huy tiềm năng và lợi thế của Quận 5, từng bước xây dựng và phát triển dịch vụ du lịch trên địa bàn giai đoạn 2015 - 2020”; Chương trình hành động số 15- CtrHĐ/QU ngày 11/7/2016 của Quận ủy Quận 5 về thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII và Nghị quyết Đảng bộ Thành phố lần thứ X, trong đó có việc khôi phục, định hình và phát triển các phố chuyên doanh.
Ủy ban nhân dân Quận 5 xác định công tác khôi phục, phát triển các phố chuyên doanh trên địa bàn là một trong các đề án trọng điểm của quận, việc tổ chức thực hiện đề án thành công sẽ góp phần phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch, chỉnh trang đô thị, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.
Qua tiếp xúc, vận động, tuyên truyền các thương nhân và thực hiện công tác chuẩn bị như: chỉnh trang lại cơ sở hạ tầng (ngầm hóa lưới điện, cải tạo lát gạch vỉa hè), sắp xếp trật tự lòng lề đường, lắp đặt thùng rác công cộng, vận động lắp đặt hệ thống camera quan sát, xây dựng cửa hàng kiểu mẫu gắn với bộ nhận diện thương hiệu (bảng hiệu, logo, bảng niêm yết giá, quy cách trưng bày sản phẩm)… phù hợp với quy chuẩn theo lĩnh vực ngành nghề của từng khu phố chuyên doanh.
Tuy nhiên, về cơ bản vấn đề nhận dạng thương hiệu đi đôi với xúc tiến thương mại chưa được khai thác triệt để nên chưa tạo được ấn tượng tốt với các cơ quan thông tấn báo chí, khách du lịch hay các công ty lữ hành.
Qua gần 12 tháng chuẩn bị (tùy tuyến phố), tháng 12/2016 Quận tổ chức Lễ ra mắt Phố Đông y Quận 5, tháng 4/2017 tổ chức Lễ ra mắt Phố Vàng bạc đá trang sức Quận 5 và thực hiện nhiều thay đổi về mặt khoa học công nghệ.
Cụ thể, quận đã nghiên cứu cùng các doanh nghiệp lớn tìm được tiếng nói chung, xây dựng logo thương hiệu của tuyến phố chuyên doanh cùng sự tham gia góp ý kiến của các chuyên gia đầu ngành. Trong tháng 11/2016 và tháng 5/2017 Quận đã đăng ký sở hữu trí tuệ đối với logo Phố Đông y và Phố Vàng, bạc, đá trang sức cũng như quản lý việc sử dụng logo của Phố chuyên doanh và các đơn vị thuộc Phố chuyên doanh nhằm khai thác tối ưu thương hiệu sản phẩm, góp phần giúp các doanh nghiệp tăng sức cạnh tranh, vị thế và uy tín để phát triển, mở rộng thị trường.
Căn cứ Quy chế quản lý nhãn hiệu đang chờ cấp đăng ký sở hữu trí tuệ, nhãn hiệu chỉ được cấp cho các đơn vị tham gia Phố chuyên doanh đáp ứng các điều kiện của bộ nhận diện thương hiệu mà Quận 5 đã ban hành và triển khai cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh ngay từ khi tham gia tuyến phố theo chủ trương của Quận.
Phương thức sử dụng nhãn hiệu được gắn, in trực tiếp trên phương tiện kinh doanh và các vật phẩm khác sau khi đã đăng ký và được Ủy ban nhân dân Quận 5 chấp thuận. Các công tác về kiểm tra việc sử dụng và xử lý vi phạm về nhãn hiệu chứng nhận Phố Đông y Quận 5 gồm nhắc nhở, khắc phục sai phạm và đình chỉ, thu hồi, khởi kiện tùy mức độ do Phòng Kinh tế Quận trực tiếp phụ trách và phối hợp với vai trò quản lý nhà nước tại địa phương của từng đơn vị, phòng ban, 15 phường.
Đến nay, Quận 5 đã tổ chức ra mắt hoạt động chính thức: Phố Đông y Quận 5 trên địa bàn Phường 10 (tháng 12 năm 2016) và Phố Vàng bạc đá trang sức Quận 5 trên địa bàn Phường 5 (tháng 4 năm 2017), Phố thời trang Quận 5 (tháng 4 năm 2018).
Ngoài ra, hằng năm đến dịp Tết trung thu, Quận 5 đều tổ chức các hoạt động văn hóa nghệ thuật tại khu vực phố lồng đèn nhằm duy trì nét kinh doanh truyền thống tại đây và thu hút khách tham quan đến chụp hình, mua sắm.
Việc ra mắt các phố chuyên doanh cũng là cơ hội để các doanh nghiệp khoa học công nghệ được kết nối, liên kết cùng các đơn vị chuyên doanh phát triển sản phẩm mới, sản phẩm hỗ trợ có chất lượng, giá thành phù hợp và nguồn gốc rõ ràng.
Trong quá trình xây dựng và phát triển hoạt động của các phố chuyên doanh, việc ứng dụng các giải pháp liên quan đến lĩnh vực khoa học và công nghệ được quận quan tâm và tập trung thực hiện nhiều thay đổi về mặt khoa học công nghệ, trong đó xác định nét mới trong việc nhận dạng thương hiệu (logo) và phát triển thương mại, điển hình là việc đăng ký nhãn hiệu chứng nhận với Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Quận đã nghiên cứu, phối hợp cùng các doanh nghiệp lớn tìm được tiếng nói chung, xây dựng logo thương hiệu của tuyến phố chuyên doanh cùng sự tham gia góp ý kiến của các chuyên gia đầu ngành.
Trong tháng 12 năm 2017 và tháng 4 năm 2018, Quận đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký sở hữu trí tuệ đối với logo Phố Đông y và Phố Vàng, bạc, đá trang sức cũng như xây dựng quy chế quản lý việc sử dụng logo của đối với các thương nhân tại các phố chuyên doanh nhằm khai thác tối ưu thương hiệu sản phẩm, góp phần giúp các doanh nghiệp tăng sức cạnh tranh, vị thế và uy tín để phát triển, mở rộng thị trường.
Theo đó, nhãn hiệu chỉ được cấp cho các đơn vị tham gia phố chuyên doanh, đáp ứng các điều kiện của bộ nhận diện thương hiệu mà Quận 5 đã ban hành và triển khai cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh ngay từ khi tham gia tuyến phố theo chủ trương của Quận.
Phương thức sử dụng nhãn hiệu được gắn, in trực tiếp trên phương tiện kinh doanh và các vật phẩm khác sau khi đã đăng ký và được Ủy ban nhân dân Quận 5 chấp thuận. Các công tác về kiểm tra việc sử dụng và xử lý vi phạm về nhãn hiệu chứng nhận Phố Đông y Quận 5 gồm nhắc nhở, khắc phục sai phạm và đình chỉ, thu hồi, khởi kiện tùy mức độ do Phòng Kinh tế quận trực tiếp phụ trách và phối hợp với vai trò quản lý nhà nước tại địa phương của từng đơn vị, phòng ban, 15 phường.
Ngoài ra, Quận cùng các doanh nghiệp thúc đẩy gia tăng hàm lượng công nghệ trong hoạt động kinh doanh như: đối với lĩnh vực kinh doanh vàng, bạc hỗ trợ kết nối Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Phần mềm chuyên cung cấp tem nữ trang Goldtags, máy bán hàng ngành vàng bạc, phần mềm quản lý mua bán vàng và quản lý xưởng chế tác vàng, hỗ trợ kết nối với các doanh nghiệp khác (xây dựng thương hiệu phục vụ bán lẻ cho khách du lịch nước ngoài)…Đối với Phố thời trang, Quận 5 đã triển khai xây dựng và đưa vào hoạt động trang thương mại điện tử.
Bên cạnh việc đầu tư lĩnh vực khoa học công nghệ vào phục vụ cho phát triển hoạt động các phố chuyên doanh, Quận 5 còn định hướng, hỗ trợ hình thành và đưa vào khai thác các Điểm dừng chân phục vụ khách du lịch nhằm thu hút du khách trong và ngoài nước đến tham quan, mua sắm, trang bị kỹ năng bán hàng, kỹ năng giao tiếp, đa dạng hóa sản phẩm, trang bị hệ thống thanh toán hiện đại (POS, Visa, Master Card, JCB…).
Sau khi các phố chuyên doanh được hình thành, doanh thu của những cửa hàng kinh doanh thuốc Đông y và nữ trang vàng, bạc, đá trang sức cũng tăng lên từ 20-50%. Các đơn vị du lịch như Công ty TNHH Du lịch Việt Vui, Công ty TNHH Sinh Café,… hiện đã thiết lập các tour du lịch đến thăm các hội quán, chùa chiền, tham quan mua sắm tại các khu phố chuyên doanh và nghỉ ngơi tại các khách sạn 3-5 sao ngay tại Quận 5.
Đó cũng là một trong những tín hiệu vui trong việc khôi phục định hình và phát triển Phố chuyên doanh tại Quận 5, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của việc ứng dụng khoa học công nghệ mà Quận 5 sẽ tiếp tục áp dụng thực hiện trong thời tới.