Khởi nghiệp đang là vấn đề “nóng”của xã hội hiện nay, bởi sự tham gia ngày càng nhiều của cộng đồng, nhất là giới trẻ. Thực tế cho thấy, các bạn trẻ hăng hái tham gia khởi nghiệp nhưng lại thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm. Sự vấp ngã là điều khó tránh khỏi. Đã đến lúc, khởi nghiệp cần đi vào thực chất hơn, trước tiên cần có sự trợ giúp vững chắc về mặt pháp lý để các bạn trẻ đưa doanh nghiệp (DN) của mình phát triển đúng hướng.

Sự quan tâm vào cuộc giúp đỡ từ T.Ư đến cơ sở, tạo chỗ dựa vững chắc để người trẻ yên tâm, mạnh dạn đầu tư ý tưởng kinh doanh.

Theo các chuyên gia kinh tế, Việt Nam đang làm tốt công tác tuyên truyền về khởi nghiệp, nhưng chưa có nền tảng căn bản cho khởi nghiệp, chưa tạo ra môi trường thúc đẩy kinh doanh làm ăn chân chính. Số liệu của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho thấy, Việt Nam trong danh sách 20% số quốc gia có tinh thần khởi nghiệp hăng hái nhất, nhưng cũng trong tốp 20% số DN có chất lượng khởi nghiệp thấp nhất thế giới.

Kết quả cuộc khảo sát 104 công ty khởi nghiệp tại TP Hồ Chí Minh cho thấy, động cơ chính dẫn đến ý định khởi nghiệp là khát vọng làm giàu, niềm đam mê, cảm hứng của các bạn trẻ là từ các hình mẫu doanh nhân thành đạt. Tuy nhiên, 80% số người có quyết định khởi nghiệp là do mất việc, thay đổi công ty, dư thừa thời gian, không hài lòng với công việc. Chỉ 10% số sinh viên được khảo sát cho biết có ý định khởi nghiệp, mong muốn có được việc làm ổn định và thăng tiến sau khi tốt nghiệp.

Những người đã tốt nghiệp có công việc ổn định, chấp nhận mức thu nhập thấp, ngại khởi nghiệp. Đối tượng trẻ khởi nghiệp ở Việt Nam chủ yếu là người có kiến thức, kỹ năng thấp, không có nhiều cơ hội xin việc làm, tình thế bắt buộc họ trở thành những người chủ. Còn những người có kiến thức, kỹ năng, khả năng khởi nghiệp thành công cao lại có xu hướng đi làm thuê.

Bên cạnh đó, hệ thống pháp lý và cơ quan thực hiện kích thích khởi nghiệp ở một số thành phố lớn đã hình thành, nhưng chưa tạo được nét đặc thù, do vậy phong trào khởi nghiệp chưa khởi sắc như kỳ vọng. Các hệ thống hỗ trợ khởi nghiệp như cơ quan quản lý nhà nước, định chế hỗ trợ tài chính, các viện trường, vườn ươm tạo DN… chưa thật sự chủ động vào cuộc để hỗ trợ khởi nghiệp thiết thực nhất.

Tại buổi tọa đàm “Trao đổi, tổng hợp và đánh giá những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động khởi nghiệp” do Bộ Tư pháp tổ chức, các đại biểu tham dự cho rằng, có rất nhiều rào cản đối với những người trẻ khởi nghiệp. Trong đó, sự ảo tưởng vào sức mạnh bản thân, khởi nghiệp theo phong trào nhưng lại thiếu định hướng, thiếu hiểu biết về lĩnh vực mình tham gia, thiếu kiến thức về pháp luật là rào cản lớn nhất khiến các ý tưởng khởi nghiệp nhanh chóng bị thất bại.

Hiện nay, có rất nhiều khó khăn mà người trẻ gặp phải trong quá trình khởi nghiệp, như: nguồn vốn, hướng đi và mặt pháp lý. Hầu hết đang loay hoay khi bắt đầu thành lập DN; thiếu hụt kiến thức trong lĩnh vực này. Các chuyên gia cho rằng, để khởi nghiệp đi vào thực chất, Luật Sở hữu trí tuệ cần có thêm khía cạnh bảo hộ ở giai đoạn ý tưởng, giúp DN trẻ chuẩn bị sớm trong quá trình bảo vệ ý tưởng, sáng chế của mình.

Thực tế, hiện nay cơ chế hỗ trợ người khởi nghiệp hầu như rất ít. Các quy định trong pháp luật còn nhiều lỗ hổng, khiến người trẻ không bảo vệ được quyền lợi, sáng kiến của mình. Đặc biệt, quy định về cắt giảm điều kiện kinh doanh được áp dụng còn “gây khó” cho DN khởi nghiệp rất nhiều.

Để khởi nghiệp đi vào thực chất, hiệu quả, tránh ồ ạt theo phong trào, cần tăng tính chủ động của đơn vị chủ trì chương trình khởi nghiệp, tăng cường hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp.

Nên chuyển từ tư duy thụ động chờ nhà khởi nghiệp tìm đến sang chủ động săn tìm người khởi nghiệp. Nghiên cứu đề ra những chính sách đột phá, ưu tiên cho khởi nghiệp như: Hàn Quốc, Xin-ga-po từng làm cũng như tạo cơ chế, chính sách kích thích các DN đang hoạt động sáng tạo hoặc cải tiến.

Cùng với đó, cần xóa bỏ những rào cản về hành chính trong lĩnh vực khởi nghiệp. Ngoài việc bỏ kinh phí đi học tập kinh nghiệm khởi nghiệp kinh doanh tại các nước có phong trào khởi nghiệp tốt trên thế giới, các bạn trẻ cần đầu tư nhiều thời gian và chi phí hơn cho lĩnh vực pháp lý.

Thông tin