Mã số N1012: GRAC – Phần mềm số hóa mạng lưới quản lý rác thải và thanh toán online — Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh

Dự án GRAC đã triển khai số hóa 150.000 chủ nguồn thải trên địa bàn TP.Hồ Chí Minh ở Quận 3, Gò Vấp, Tân Bình và Ban dự án đã làm việc ban đầu với Lãnh đạo các Quận dự kiến sắp tới sẽ tiếp tục mở rộng tiếp tục triển khai cho Quận 11 và Quận Bình Thạnh.

Quận Gò Vấp - Thống nhất về chủ trương ứng dụng phần mềm “Grac” trong công tác quản lý thu gom rác thải sinh hoạt (https://www.hcmcpv.org.vn/tin-tuc/thong-nhat-ve-chu-truong-ung-dung-phan-mem-grac-trong-cong-tac-quan-ly-thu-gom-rac-thai-sinh-hoat-1491887562)

*Một số hình ảnh họp làm việc của dự án GRAC với các Lãnh đạo Quận 11 về việc áp dụng phần mềm GRAC để quản lý rác thải trên địa bàn Quận 11.*

Trong những năm qua, cùng với sự phát triển KT-XH, quá trình đô thị hóa và sự gia tăng dân số đang diễn ra mạnh mẽ đã tạo ra áp lực lớn tới môi trường khi lượng chất thải rắn (CTR) nói chung và đặc biệt chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) nói riêng đang phát sinh ngày càng nhiều. Trong khi đó, việc kiểm soát, quản lý loại chất thải này còn nhiều hạn chế, dẫn đến nguy cơ gây ra tác động tiêu cực đến hệ sinh thái, môi trường sống và sức khỏe con người. Cùng với các vấn đề đang tồn tại hiện nay:

- Đa phần các đơn vị thu gom rác thải hiện tại (bao gồm là Công ty Dịch vụ Công ích Quận/ Huyện, Hợp tác xã vệ sinh môi trường, hoặc các Công ty tư nhân có chức năng thu gom rác, …) quản lý số liệu, danh sách các hộ dân chủ yếu trên sổ sách giấy tờ, file Excel hay thậm chí là hình thức ghi nhớ dẫn đến việc các danh sách, số liệu đó có thể bị mất và khó có khả năng khôi phục lại dữ liệu.

- Căn cứ Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 10 tháng 01 năm 2022 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2022 do Chính phủ ban hành. Nhà nước khuyến khích và hướng người dân thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt đối với các dịch vụ công, cụ thể trong lĩnh vực vệ sinh môi trường là tiền rác hàng tháng.

- Hình thức thu tiền rác hiện tại chủ yếu là tới tận từng hộ gia đình và thu bằng tiền mặt. Từ đó dẫn đến việc tốn nhiều nhân sự, tốn thời gian, tính minh bạch chưa cao và khó phân tách các phí thu hộ (vận chuyển, xử lý, các khoản thuế, …) để nộp về ngân sách nhà nước theo đúng quy định.

- Chưa có nhiều kênh thông tin để người dân phản ánh các trường hợp vi phạm vệ sinh môi trường đến các Ủy ban nhân dân Phường, Quận, ảnh hưởng công tác quản lý vệ sinh môi trường tại địa phương chưa thực sự chặt chẽ.

- Việc sang nhượng khu vực thu gom rác được thương lượng giữa các đơn vị thu gom với nhau, chưa kịp thời báo cáo lại Ủy ban nhân dân Phường, Quận.

- Chi phí dành cho việc tuyên truyền việc phân loại rác theo quy định của nhà nước tốn kém và tiêu tốn nhiều tài nguyên do cần in ấn tờ rơi nhiều.

Nhận thấy sự bất cập của các vấn đề trên để lại và có thể hỗ trợ giải quyết nó, Công ty Cổ Phần Công Nghệ Grac xây dựng phần mềm “Số hóa mạng lưới quản lý rác thải và thanh toán online”.

Với các nhiệm vụ chính:

Công nghệ được áp dụng:

• Hệ thống dữ liệu tập trung, đa nền tảng và được đồng bộ liên tục. (Big Data - Cloud Server)

• Áp dụng các công cụ phân tích dữ liệu khổng lồ và phức tạp để báo cáo, tổng hợp và đề xuất các giải pháp quản lý phù hợp. (Big data)

• Kết nối các cổng thanh toán, ví điện tử để thanh toán tiền rác, thu hộ tiền rác bổ sung vào ngân sách nhà nước.

• Kết nối thông minh: người dân, chính quyền và đơn vị cung cấp dịch vụ.

Phần mềm đã đưa ra được các giải pháp để giải quyết các vấn đề về rác thải đang tồn tại hiện nay:

- Số hóa cơ sở dữ liệu về hộ gia đình, chủ nguồn thải, chủ thu gom, vận chuyển, chủ xử lý CTRSH thông qua việc cập nhật danh sách lên phần mềm thay thế các phương pháp quản lý truyền thống.

- Tối ưu việc thu phí bằng tiền mặt hoặc thu online: giảm ngày công cho nhân viên thu ngân, kế toán, ... thông qua phần mềm GRAC trên giao diện điện thoại di động.

- Hỗ trợ công tác quản lý chi phí thu gom rác, người quản lý dễ dàng nắm bắt thông tin, hiện trạng thu phí giữa đơn vị thu gom và chủ nguồn thải, đảm bảo tính chính xác, minh bạch và cụ thể.

- Quản lý danh sách hợp đồng cung ứng dịch vụ thu gom CTRSH tại nguồn trên địa bàn quản lý.

- Hỗ trợ công tác phân loại rác tại nguồn thông qua hướng dẫn phân loại được cập nhật trên trang web “GRAC.VN”.

Phần mềm được thiết kế xây dựng cho các đối tượng:

Phần mềm giúp cho cơ quan quản lý nhà nước về:

- Xem việc thu tiền rác qua các hình thức: tiền mặt, các ví điện tử Viettelpay, cổng thanh toán VNpay QR, ...

- Quản lý thanh toán online hạn chế tiếp xúc giữa người thu tiền và hộ gia đình/ chủ nguồn thải.

- Định vị được địa chỉ, nhóm địa chỉ bị F0 đang được thu gom rác y tế để dễ dàng quản lý.

- Cán bộ nhà nước cấp huyện, xã từ xa vẫn online quản lý việc thu gom rác thải.

- Dữ liệu được quản lý vận hành trên đám mây điện tử nên hạn chế tiếp xúc giấy tờ, hạn chế báo cáo trao đổi trực tiếp.

- Xem việc phản ánh người dân qua ứng dụng: xây dựng trái phép, đổ rác bừa bãi, hành vi gây mất trật tự, …

- Thông báo họp tổ dân phố, thông báo tình hình quản lý an ninh trật tự trên địa bàn, ... qua hệ thống thông báo, gửi mail của phần mềm.

- Giảm thiểu lượng rác phát sinh trên địa bàn như tăng cường sử dụng đồ cũ trước khi thải bỏ

- Kết nối chính quyền, đơn vị thu gom và người dân về việc thu gom và thải bỏ rác xây dựng, một số loại chất thải nguy hại, rát cồng kềnh, ...

UBND Quận và Phường sẽ quản lý rác thải bằng phần mềm GRAC

UBND Quận và Phường sẽ quản lý rác thải bằng phần mềm GRAC trên máy tính (đầy đủ tính năng) hoặc trên hệ điều hành IOS hoặc Android của điện thoại di động.
Phần mềm ứng dụng GRAC được thiết kế phù hợp với các quy định của quản lý nhà nước về môi trường như:

- Luật Bảo vệ môi trường 2020.

- Nghị định 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường.

- Quyết định số 417/QĐ-BTNMT Chương trình chuyển đổi số của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường - Mục tiêu đến năm 2025

- Quyết định số 09/2021/QĐ-UBND ngày 04 tháng 5 năm 2021 của Ủy ban nhân dân Thành phố

- Quyết định số 20/2021/QĐ-UBND ngày 18 tháng 6 năm 2021 của Ủy ban nhân dân Thành phố

- Liên Sở Tài nguyên và Môi trường - Tài chính – Tư pháp - Cục Thuế thành phố hướng dẫn thực hiện Quyết định số 38/2018/QĐ-UBND ngày 22 tháng 10 năm 2018 và Quyết định số 20/2021/QĐ-UBND ngày 18 tháng 6 năm 2021 của Ủy ban nhân dân Thành phố

Sau đây là các tính năng của phần mềm GRAC sử dụng cho công tác quản lý rác thải sinh hoạt tại nguồn.

UBND Quận Huyện có thể sử dụng phần mềm GRAC để quản lý:

- Xem số lượng hộ dân/nóc gia/gia đình hoặc chủ nguồn thải (tổ chức, doanh nghiệp kinh doanh) trên địa bàn quản lý. Hiện nay TP.HCM chủ yếu các UBND Quận Huyện quản lý trên file excel khá thủ công nên khó khăn trong quá trình báo cáo, quản lý, điều hành. Các báo cáo từ các UBND Phường Xã gửi lên cũng là file giấy nên phải tổng hợp lại một lần nữa trong khi đó nhân sự cho việc quản lý rác thải sinh hoạt lại ít.

- Nắm rõ số lượng đơn vị thu gom rác thải sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn: dây rác dân lập, hợp tác xã, công ty tư nhân vệ sinh môi trường, công ty công ích,...

- Thống kê và quản lý cơ sở dữ liệu về hộ gia đình, chủ nguồn thải, chủ thu gom, vận chuyển, chủ xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn

- Theo dõi được hành trình xe rác, phương tiện thu gom rác từng tuyến thu gom theo thời gian thực

- Theo dõi tình hình quản lý rác thải sinh hoạt của UBND Phường Xã một cách nhanh chóng và tiện lợi.

- Nắm được tình hình phân loại rác tại nguồn, thu gom và vận chuyển.

UBND Phường Xã có thể sử dụng phần mềm GRAC để quản lý:

- Xem số lượng hộ dân và chủ nguồn thải trên địa bàn quản lý.

- Nắm rõ số lượng đơn vị thu gom rác thải sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn: dây rác dân lập, hợp tác xã, công ty tư nhân vệ sinh môi trường, công ty công ích, ...

- Theo dõi được hành trình xe rác, phương tiện thu gom rác từng tuyến thu gom theo thời gian thực

- Nắm rõ các phản ánh của người dân, lực lượng thu gom rác thải khi phát hiện các hành vi vi phạm

- Thông báo họp tổ dân phố, họp phân loại rác tại nguồn, tuyên truyền người dân dễ dàng hơn.

- Thông báo tình hình xảy ra sự cố an ninh, an toàn, sự cố cháy nổ, sự cố môi trường trên địa bàn.

- Xuất các báo cáo dữ liệu quản lý rác thải lên UBND Quận Huyện (số hộ dân, phương tiện, mạng lưới thu gom,...)

- Nắm được số hộ dân đã thực hiện, chưa thực hiện phân loại rác tại nguồn.
Quản lý danh sách hợp đồng cung ứng dịch vụ thu gom CTRSH tại nguồn trên địa bàn quản lý.

- Quản lý các chủ thu gom chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn quản lý.

- Phổ biến thời gian và phương thức chuyển giao chất thải rắn sinh hoạt đến tất cả hộ gia đình và chủ nguồn thải chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn quản lý.

- Thông báo tuyên truyền phân loại rác tại nguồn qua Ứng dụng, web, thông báo push notification, email hoặc tin nhắn SMS.

Công ty môi trường đô thị, công ty công ích và các đơn vị sử dụng phần mềm GRAC có lợi gì?

Hiện nay dịch vụ thu gom chất thải sinh hoạt tại nguồn vẫn là dịch vụ công và phụ thuộc rất lớn vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên dựa theo nguyên tắc "người gây ô nhiễm phải trả tiền" và xu thế nhà nước sẽ không trợ giá cho rác trong tương lai gần. Chính vì vậy người dân/nóc gia/hộ gia đình/chủ nguồn thải (tức là người thải bỏ chất thải) cũng là một khách hàng cần được quan tâm, chăm sóc và là nguồn thu lớn đối với các đơn vị thực hiện thu gom, vận chuyển, xử lý.

GRAC là phần mềm giúp Doanh nghiệp (công ty môi trường đô thị, công ty công ích) và Khách hàng (customer) hay khách hàng tiềm năng kết nối với nhau. Tuy nhiên, đôi khi nếu được hỏi, đâu là những lợi ích mà GRAC mang lại, hầu hết chúng ta sẽ không thể đề cập đầy đủ, hoặc chỉ nói được một hoặc một vài điểm mà mình nhận thấy.

Công ty môi trường đô thị, công ty công ích quận huyện sử dụng phần mềm GRAC có lợi về mặt quản trị, quản lý điều hành và tăng thu nhập từ các hoạt động giá trị gia tăng.
Bây giờ, ta cùng xem qua các lợi ích dưới đây:

1. GRAC có cơ sở dữ liệu tập trung. GRAC lưu trữ mọi dữ liệu Khách hàng / Khách hàng tiềm năng vào một nơi, nhờ vậy bạn sẽ không phải nhọc công đào bới hoặc xới tung dữ liệu để tìm thông tin mình cần. Dĩ nhiên, thời gian của bạn sẽ được tiết kiệm đáng kể.
2. GRAC có các chức năng tương tác của bạn với Khách hàng tiềm năng:

- Chức năng miễn phí (push notification)

- Chức năng ít tốn phí (email marketing dùng để giới thiệu sản phẩm, thông báo tiền rác, thông báo thanh toán thành công, thông báo sự kiện mới, ...)

- Chức năng nhắn tin SMS qua các nhà mạng.

3. GRAC giúp tạo thêm doanh thu dễ dàng: Phần mềm GRAC kết nối với ứng dụng GRAC của khách hàng để biết số lượng và chất lượng của đồng nát/ve chai/phế liệu đang cần giao dịch. Đồng thời các thông tin rác phát sinh như: hút hầm cầu, rác thải từ hoạt động xây dựng, rác cồng kềnh như bàn ghế, tủ, ... cũng được cập nhật và "trả giá" trước khi đến thu gom

4. GRAC hỗ trợ cho việc quản lý điều hành:

- Tất cả các khách hàng sẽ nằm trên phần mềm nên ban giám đốc, các phòng ban sẽ dễ dàng giám sát và quản lý tốt hơn.

- Giảm thiểu giấy tờ trong công tác quản lý (bằng phần mềm thay vì bằng giấy tờ).

- Tối ưu việc thu phí bằng tiền mặt hoặc thu online: giảm ngày công cho nhân viên thu ngân, kế toán, …

- Sử dụng tối đa các tiện ích từ việc số hóa của GRAC trên địa bàn thu gom vận chuyển rác thải sinh hoạt.

- GRAC không chỉ dành cho bộ phận kỹ thuật: Từ bộ phận IT đến bộ phận tài chính, GRAC giúp mọi việc trong doanh nghiệp (như việc quản lí các hợp đồng…) hoạt động hiệu quả hơn. GRAC không chỉ là phần mềm dành cho bộ phận kỹ thuật, GRAC thậm chí có thể trở thành tài sản có giá trị cho toàn bộ doanh nghiệp.

- GRAC giúp các công ty cải thiện được dịch vụ khách hàng, giao tiếp nội bộ giữa các phòng ban và nhiều hơn thế nữa.

5. GRAC phân quyền cho từng bộ phận:

Sử dụng GRAC không phải là trách nhiệm của Ban giám đốc hay bộ phận kỹ thuật mà là trách nhiệm của tất cả phòng ban liên quan. Chính vì vậy việc chủ động phân quyền cho từng doanh nghiệp sẽ giúp cho doanh nghiệp quản lý tốt hơn.

- Ban giám đốc có toàn quyền với doanh nghiệp

- Phòng kế toán được ưa tiên gán quyền về thu chi tiền mặt, thanh toán online, gửi email phiếu thu/hóa đơn điện tử.

- Phòng kỹ thuật được ưa tiên các quyền quản lý xe rác, lộ trình, ...

6. GRAC giúp tiết kiệm thời gian, thanh toán tiền rác online:

Thời gian mà bạn tiết kiệm cho việc không phải báo cáo bằng giấy, không phải nhập liệu thủ công, hay không phải nhớ thông tin Khách hàng tiềm năng là thời gian bạn có thể dành nhiều cho việc bán sản phẩm / dịch vụ thu gom khác.

Ngoài ra phần mềm ứng dụng GRAC đang kết nối với các cổng thanh toán, ví điện tử, ngân hàng để giúp cho các doanh nghiệp thanh toán online tốt hơn.

Phần mềm mang lại những lợi ích tối ưu cho người dân về rác thải sinh hoạt

- Tra cứu tiền rác hàng tháng bao gồm: tiền thu gom, tiền vận chuyển, tiền xử lý rác, thuế VAT rõ ràng và minh bạch.

- Dễ dàng liên hệ trực tiếp với người thu gom rác tại nơi phát sinh chất thải qua số điện thoại di động.

- Người dân có quyền gửi phản ánh, khiếu nại về thời gian thu gom, tần suất thu gom, loại rác thu gom, quyền và nghĩa vụ, … liên quan tới dịch vụ thu gom rác thải sinh hoạt. Thông tin phản ánh khiếu nại được gửi đến UBND Phường và đơn vị thu gom rác thải.

- Người dân đặt lịch thu gom rác tại nhà, hoặc tự chở rác đến nơi tập kết do UBND Quận, UBND Phường quy định.

- Người dân dễ dàng “bán ve chai/đồng nát/phế liệu” hoặc bán “sản phẩm thu hồi sau khi sử dụng” qua tiện ích đặt lịch thu gom rác.

- Người dân lớn tuổi, trẻ em có thể tra cứu thông tin “cách bỏ rác” dễ dàng, trực quan, sinh động.

- Người dân chủ động trong việc phân loại rác: liên hệ đơn vị thu gom tăng tần suất bỏ rác, xác định giờ thu gom rác, thương lượng cách bỏ các loại rác cồng kềnh,…

- Người dân, hộ gia đình, chủ nguồn thải có thể thanh toán tiền rác online qua các cổng thanh toán Momo, Viettel Money. Được giảm giá tiền rác thanh toán qua các chương trình khuyến mãi thường xuyên của các đơn vị thanh toán.

- Mọi hoạt động tương tác của người dân đều được gửi đến UBND Phường (cơ quan quản lý rác thải trực tiếp tại địa phương) và UBND Quận – Phòng Tài nguyên và Môi trường (cơ quan quản lý nhà nước về môi trường cấp huyện).

GRAC số hóa mạng lưới thu gom rác và thanh toán online:

- Hiện nay các đơn vị thu gom rác (các công ty công ích cấp Quận Huyện, công ty môi trường đô thị, Hợp tác xã thu gom rác, công ty tư nhân) quản lý nội bộ dựa vào file excel, giấy tờ nên rất tốn kém, tốn thời gian, lãng phí nhân công, ... và nhiệm vụ của GRAC là đưa hết các nội dung trên vào phần mềm quản trị CMS GRAC hiện hữu. Các doanh nghiệp thu gom rác có thể phân quyền cho từng phòng ban để quản lý theo từng nhóm công việc và nhập dữ liệu vào phần mềm quản trị CMS GRAC để quản lý tốt hơn.

- Danh sách các hộ gia đình sẽ được cập nhật lên hệ thống và đồng bộ với hệ thống thanh toán chuyển khoản hoặc bằng tiền mặt.

- Phần mềm quản trị GRAC đã và đang kết hợp với các cửa hàng tiện lợi, cửa hàng viettel, cổng thanh toán và ví điện tử thông dụng để người dân có thể đóng tiền rác bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản nhanh chóng.

- Xu thế một người dân có thể ở nhà thanh toán tiền Điện + tiền Nước + tiền Rác qua các phần mềm ứng dụng một cách dễ dàng và tiện lợi. GRAC là một trong số đó.