Dự án cấy tạng gây tranh cãi thu hút hàng chục triệu USD đầu tư
Dùng công cụ chỉnh sửa gene CRISPR biến đổi nội tạng lợn cho phù hợp với cơ thể người cần, công ty của hai nhà nghiên cứu Luhan Yang và George Church đã thu hút được khoảng 38 triệu USD tiền đầu tư.
Công ty Egenesis, đồng sáng lập bởi nhà di truyền học George Church và Luhan Yang, bắt đầu đi vào hoạt động năm 2015.
Egenesis dùng công cụ chỉnh sửa gene CRISPR (nhóm các đoạn ngắn đối xứng lặp lại thường xuyên - clustered regularly interspaced short palindromic repeats - phương pháp cho phép các nhà khoa học cắt và dán các phần ADN cụ thể) để biến đổi, làm tạng lợn có thể cấy ghép vào cơ thể người.
Hai nhà khoa học muốn loại bỏ một số gene trên lợn có thể gây bệnh hoặc là nguyên nhân khiến cơ thể người từ chối tạng, từ đó cung cấp tạng cần cho các bệnh nhân đang chờ đợi để được cấy ghép.
Business Insider cho biết, công ty này vừa thu hút được thêm 38 triệu USD tiền đầu tư từ nhiều quỹ như Biomatics Capital, ARCH Venture Partners, Khosla Ventures, Alta Partners, Alexandria Equities... để tiến hành dự án.
Theo Cơ quan Quản lý Nguồn lực và Y tế Mỹ, có hơn 118.000 người ở Mỹ đang trong danh sách chờ đợi để cấy ghép nội tạng. Vào năm 2016, có tới 33.500 ca cấy ghép, nhưng ước tính có khoảng 22 người chết mỗi ngày vì không chờ đợi được tạng.
Do đó, việc lấy các cơ quan động vật - đặc biệt là từ lợn, loài sở hữu cơ quan có kích thước tương tự như các cơ quan của con người - có thể là giải pháp cho sự thiếu hụt đó.
Tuy nhiên, việc cấy ghép dị chủng (xenotransplantation) như vậy đang gây tranh cãi khi phải đối mặt với hai thách thức rất lớn. Như nhà nghiên cứu 30 tuổi Luhan Yang nói, thứ nhất là virus. Thực tế, lợn mang gene mã hóa với virus có thể truyền bệnh sang người.
Thứ hai là miễn dịch học. Vì cơ quan lợn được coi như yếu tố lạ nên hệ thống miễn dịch của người đó cố gắng loại bỏ nó dẫn đến việc từ chối tạng ghép. Chính do những thử thách này mà một lượng lớn các nhà nghiên cứu từng theo lĩnh vực này đã từ bỏ vào những năm 1990.
Yang cho biết, kỹ thuật CRISPR sẽ giúp giải quyết những vấn đề "không thể vượt qua trước đây. Chúng tôi nghĩ rằng sự tiến bộ của việc chỉnh sửa gene có thể giúp giải quyết cả hai vấn đề này".
Julie Sunderland, Giám đốc điều hành của Biomatics Capital, nói với Business Insider rằng, việc sửa đổi gene, kết hợp với sự xem xét kỹ lưỡng qua các bước phức tạp khác của công ty có khả năng giúp cấy cơ quan lợn vào người, là lý do họ quyết định đầu tư. Sunderland nói: "Đây thực sự là một bước đột phá”.
Egenesis không phải là công ty duy nhất cố gắng dùng các cơ quan động vật để sử dụng cho người. United Therapeutics và một số đơn vị khác cũng sẽ tiến hành công việc tương tự...
Yang cho biết số lượng các công ty bắt đầu làm việc này tăng lên là tin tốt. Cô nói với Business Insider: "Tôi nghĩ đó là một dấu hiệu tốt cho thấy lĩnh vực này đã được hồi sinh”.
Quá trình nuôi lợn lấy tạng ghép cho người của Egenesis hoạt động như thế nào? Trước tiên, họ biến đổi gene tế bào lợn. Từ những tế bào này, họ nhân bản và nuôi lợn lớn lên.
Khi đến thời điểm chín muồi thu thành quả, công ty sẽ kiểm tra lợn để đảm bảo các cơ quan tạng an toàn. Sau đó, họ đưa các cơ quan lợn đạt chuẩn này vào thử nghiệm lâm sàng. Hiện công ty đang ở giai đoạn nuôi lợn.