Nền kinh tế thời vụ đang thay đổi cách chúng ta làm việc

Nhiều chuyên gia đã tạm biệt kiểu công việc kinh điển từ 9h sáng đến 5h chiều và trở thành các ‘freelancers’ (làm việc tự do) để có thể làm việc ở bất kì đâu và bất cứ khi nào họ muốn.

Gần một thập kỉ trước, Hoa Kỳ chạm tới cơn suy thoái kinh tế kinh hoàng nhất kể từ thời kì Đại Khủng Hoảng. Thị trường nhà ở sụp đổ. Con số người thất nghiệp tăng vọt hơn 10% trong nhiều năm liền. Mọi người từ bỏ chuyện tìm việc và quờ quạng nhận làm bất cứ thứ gì họ có thể kiếm được. Hệ quả tất yếu là công việc bắt đầu thay đổi.

Những việc kiếm cơm ngoài lề ‘Side hustles’ trở thành công việc xuyên suốt, và dần mọi người nhìn thấy giá trị của chuyện làm việc tự do ‘freenlancing’.

Hiện nay môi trường kinh tế thời vụ ‘gig economy’ đang lớn mạnh: năm ngoái số người hành nghề tự do chỉ được ước tính chiếm 34% trên lực lượng lao động tại Mỹ, và con số này được dự đoán sẽ là 43% vào năm 2020.

Chỉ mới sáu năm trước thôi, Uber xuất hiện, cho phép khách hàng có thể gọi taxi với một ứng dụng trên điện thoại thông minh. Dần dần đó là cách mà đặt mọi người vào việc tự mở dịch vụ taxi, điều đó cho mọi người một cách tiếp cận dễ dàng với việc làm ngoài lề.

Ngày nay, Uber trở thành thước đo cho tất cả những công việc thời vụ. Việc bạn thuê một người dắt cho đi dạo từ một ứng dụng thì điều đó có thể gọi nôm na là ‘Uber dắt chó đi dạo’.

Rất nhiều người chuộng cách làm việc này hơn các ngành nghề truyền thống.

Những người làm việc thời vụ thành công biết cách gom góp các kỹ năng, cân nhắc điều gì mà thị trường đang có nhu cầu cao nhất, và dùng chúng để kiếm tiền.

Không thiếu các tranh cãi trong môi trường kinh tế thời vụ

Hầu hết các dịp khi chúng ta nghe đến các ứng dụng dùng chung xe ‘ridesharing apps’ trên các tin tức là bởi vì các vụ tranh cãi. Không chỉ vì môi trường làm việc bị cáo buộc là đầy sự gay gắt, hoặc có vấn đề về việc ai là người chịu trách nhiệm trong trường hợp xảy ra tai nạn.

Với những thay đổi trong công nghệ sẽ có những vấn đề không lường trước về bảo hiểm xe hơi và thậm chí về việc ai là bên chịu trách nhiệm trong trường hợp có thương tích trong quá trình đi xe.

Vì điều này và nhiều lý do khác, đôi khi các thành phố miễn cưỡng cho phép các ứng dụng đi chung xe kinh doanh trong phạm vi quyền hạn của mình. Các ứng dụng đi chung xe có thể đối mặt với một trận chiến dai dẳng trên từng thị trường họ nhảy vào không chỉ bởi các vấn đề bảo hiểm và giấy phép, mà còn những lo ngại về quyền lợi của nhân viên và tiền hoa hồng.

Tại sao kinh tế thời vụ lại trở nên phổ biến rộng rãi?

Rất nhiều người đã nhận thấy rằng môi trường làm việc thời vụ cho phép họ tự do làm việc ở bất cứ nơi nào và khi nào họ muốn. Nếu bạn không cảm thấy mình làm việc hiệu quả trong khoảng thời gian từ 9h sáng đến 5h chiều thì tại sao bạn lại cứ theo đuổi công việc truyền thống?

Tự do làm việc trong môi trường kinh tế thời vụ sẽ cho bạn cơ hội trở thành sếp của chính mình, và điều đó cũng có thể gây ra những căng thẳng đáng kể, nhiều người lại cho rằng đó là một lựa chọn xứng đáng.

Làm thế nào để sống sót trong nền kinh tế thời vụ?

Làm chủ chính bản thân nghĩa là bạn phải một mình chịu trách nhiệm về việc tìm kiếm khách hàng, mặc dù làm việc thông qua các trang web mở ra cho những người làm việc tự do (freelancers) như Fiverr và Upwork có thể giúp bạn giải được phần nào bài toán khó. Nhưng để phát triển thành một chuyên gia hành nghề tự do, bạn cần làm những việc sau:

• Đừng chỉ hoàn toàn dựa dẫm vào phương tiện truyền thông (social media) để kết nối mọi người. Hãy trực tiếp tham dự các sự kiện xã hội để xây dựng mạng lưới và luôn luôn cầm sẵn danh thiếp trên tay.
• Có một trang web giới thiệu hiện đại, gọn gàng và được đầu tư một cách chuyên nghiệp để bạn không phải loay hoay và bối rối khi khách hàng muốn xem qua.
• Tiếp thị thương hiệu cá nhân của bạn như cách bạn sẽ tiếp thị về một công ty tầm cỡ.
• Giữ mối quan hệ với khách hàng cũ; duy trì các thương vụ thường là cách đơn giản nhất.
• Luôn luôn tuân thủ hợp đồng và hoàn thành công việc của bạn đúng thời hạn như đã hứa.
• Sử dụng phương tiện truyền thông xã hội để kết nối với các chuyên viên hành nghệ tự do khác trên khắp thế giới và thiết lập mạng lưới giới thiệu.

Bạn sẽ gánh nhiều trách nhiệm

Là ông chủ của riêng chính mình thì không phải tất cả đều vui vẻ và dễ dàng. Bạn sẽ chịu trách nhiệm về chuyện đóng thuế, mua bảo hiểm sức khoẻ, và tiết kiệm cho lương hưu.

Là ông chủ của chính mình có thể là một giải pháp tuyệt vời

Mặc dù thu nhập của bạn có thể tăng lên, nhưng đó cũng có nghĩa là bạn phải cân nhắc tới việc bỏ tiền thuê người trông trẻ con hay sắp xếp thời gian biểu với gia đình để có thể làm việc ở nhà.

Liệu bạn đã sẵn sàng trở thành sếp của chính mình?

Jo (Theo Inc)