Cựu chủ tịch Y Combinator tiết lộ cách xác định startup tốt để rót vốn

   

Có nhiều yếu tố để nhà đầu tư chọn rót vốn cho một startup. Trong bối cảnh hiện nay việc gọi vốn càng trở nên khó khăn khi mà nền kinh tế toàn cầu đang chịu tác động của dịch Covid-19, nhà đầu tư càng phải cân nhắc rủi ro khi đầu tư và cơ cấu lại danh mục đầu tư phù hợp. Sam Altman – cựu Chủ tịch Y Combinator tiết lộ một số cách và lời khuyên cho các nhà đầu tư trước khi quyết định rót vốn vào một startup.

Tiếp cận nhà sáng lập

Tiếp cận các cơ hội đầu tư là dễ dàng nhất trong ba lời khuyên dưới đây: Bạn chỉ cần làm việc chăm chỉ. Thật ngạc nhiên là hầu hết các nhà đầu tư không làm việc chăm chỉ, nhưng đó là sự thật và là một lỗi mà bạn có thể khai thác.

Việc tập trung nhiều năng lượng vào việc kết nối thực sự có hiệu quả, miễn là bạn không chỉ cố gắng gọi điện để hẹn cà phê mỗi khi họ rảnh hoặc xin số điện thoại để mời nhà sáng lập tới pitching. Nếu bạn tìm ra cách để giúp các nhà đầu tư khác mà bạn tôn trọng và hãy giúp đỡ những người sáng lập giỏi, thì bạn sẽ tìm thấy cơ hội đầu tư tốt.

Hãy hỏi một nhà sáng lập trong số những công ty mà bạn cho là tốt nhất rằng liệu bạn có thể dành mỗi tuần một ngày để đến công ty và giúp họ. Có nhiều việc mà các nhà đầu tư giai đoạn đầu có thể giúp các startup như: lựa chọn ứng viên, góp ý mô hình kinh doanh, những bước để gọi vốn trong tương lai hay giới thiệu khách hàng….Đó thực sự là khoảng thời gian ý nghĩa để nhà đầu tư tìm hiểu về startup tiềm năng kỹ hơn, biết đâu đó đấy sẽ thực sự là khoản đầu tư triển vọng của bạn.

Ra quyết định

Những nhà sáng lập vĩ đại là chìa khóa để startup thành công trong tương lai. Một nhà đầu tư khởi nghiệp giỏi là người biết cách dự đoán trước ai sẽ trở nên vĩ đại trước khi thị trường chứng minh điều đó. Bạn cũng có thể làm tốt bằng cách đầu tư vào những người đã được chứng minh, nhưng giá cổ phiếu bạn mua sẽ phản ánh điều đó.

Vậy làm thế nào để bạn xác định được nhà sáng lập vĩ đại trong tương lai?

Cách dễ dàng nhất là bạn gặp trực tiếp họ một vài lần. Nếu bạn gặp ai đó ba lần trong ba tháng và nhận thấy sự cải thiện đáng kể mỗi lần, hãy chú ý đến điều đó. Tỷ lệ cải thiện thường quan trọng hơn khả năng tuyệt đối hiện tại (đặc biệt, những người sáng lập trẻ tuổi đôi khi có thể cải thiện cực kỳ nhanh chóng).

Câu hỏi chính mà tôi tự hỏi khi gặp một người sáng lập là liệu tôi có muốn làm việc cho người đó không. Câu hỏi thứ hai tôi tự hỏi mình là liệu tôi có thể tưởng tượng họ tiếp quản ngành công nghiệp của họ hay không.

Sam Altman

Tôi thường tìm kiếm những nhà sáng lập vừa thô thiển vừa ghê gớm (một sự kết hợp hiếm hoi); định hướng sứ mệnh, bị ám ảnh bởi công ty của họ, không ngừng và quyết tâm; cực kỳ thông minh (cần thiết nhưng chắc chắn là chưa đủ); quyết đoán, nhanh nhẹn và ý chí; can đảm, có niềm tin cao, và sẵn sàng bị hiểu lầm; những người truyền bá mạnh mẽ và có sức mạnh nội tâm; cứng rắn và đầy tham vọng.

Ngoài việc học cách dự đoán xem ai sẽ trở thành nhà sáng lập vĩ đại, ít nhất bạn phải thông thạo việc dự đoán thị trường nào sẽ tăng trưởng tốt.

Giống như người sáng lập và giống như một công ty, điều bạn nên quan tâm là tốc độ tăng trưởng và quy mô cuối cùng của thị trường (tôi không biết tại sao hầu hết các nhà đầu tư lại bị ám ảnh bởi quy mô hiện tại của thị trường thay vì họ nghĩ nó sẽ lớn như thế nào trong 10 năm tới, nhưng đó là cơ hội cho bạn).

Các công ty tốt thường có xu hướng can đảm dẫn đầu thị trường trong vài năm, nhưng họ biết bí mật để phân biệt giữa xu hướng thực và xu hướng giả. Đối với một xu hướng thực sự, ngay cả khi không có nhiều người dùng, họ sử dụng nền tảng mới rất nhiều và yêu thích nó. Ví dụ, mặc dù iPhone bị chế giễu vì không có nhiều người dùng trong một hoặc hai năm đầu tiên, hầu hết những người có iPhone đều say mê về nó theo cách mà họ chưa từng làm với các điện thoại thông minh trước đó.

Những công ty tốt nhất có xu hướng đi trước làn sóng của một nền tảng mới, quan trọng và đang phát triển nhanh chóng.

Dấu hiệu phổ biến của các công ty tốt nhất mà tôi đã đầu tư vào rất giống nhau. Họ thường có hầu hết các đặc điểm sau: người sáng lập hấp dẫn, sứ mệnh thu hút người tài vào quỹ đạo của công ty, sản phẩm tốt đến mức mọi người tự nhiên kể cho bạn bè của họ về nó, thị trường đang phát triển nhanh chóng, hiệu ứng mạng và chi phí cận biên thấp, khả năng phát triển nhanh và một sản phẩm về cơ bản là mới hoặc tốt hơn 10 lần so với các tùy chọn hiện có.

Bạn nên cố gắng giới hạn bản thân trong những cơ hội có thể là những công ty trị giá 10 tỷ đô la nếu họ thực sự tốt (ít nhất là họ có một thị trường phát triển nhanh và một số loại sức mạnh có thể định giá). Sau đó, nếu startup đó hoạt động tốt, bạn có thể tăng thêm số tiền đầu tư. Hãy nghĩ đến tiềm năng tương lai cho mỗi khoản đầu tư. Hầu hết mọi người đều có vẻ tệ ở điều này, vì vậy đó là một lỗi khác mà bạn có thể khai thác.

Mặc dù những ý tưởng hay có sức hấp dẫn dễ hiểu, nhưng đối với việc đầu tư ở giai đoạn đầu, chúng hầu hết có giá trị như một cách để xác định những người sáng lập giỏi. Tuy nhiên, đôi khi những người sáng lập tồi cũng có những ý tưởng hay, và đầu tư vào đó là sai lầm kinh niên mà tôi khó sửa nhất. (Sai lầm kinh niên lớn thứ hai của tôi là theo đuổi các khoản đầu tư chủ yếu vì các nhà đầu tư khác thích chúng.)

Chốt tỉ lệ

Cơ hội đầu tư càng tốt (tức là giá trị kỳ vọng so với định giá), thì bạn càng khó để trở thành nhà đầu tư của công ty đó. Các chiến thuật bán hàng truyền thống hoạt động khá tốt trong trường hợp này. Dành nhiều thời gian với người sáng lập, giải thích những gì bạn sẵn sàng làm để giúp đỡ họ, yêu cầu những người sáng lập mà bạn đã từng làm việc trước đây gọi cho họ, v.v.

Danh tiếng về sự hữu ích và dễ tiếp cận là điều đáng giá ở đây và hiếm có ở tất cả trừ những nhà đầu tư giỏi nhất. Danh tiếng thân thiện với người sáng lập cũng giúp ích cho bạn. Điều hữu ích nhất trong trường hợp này là khi tất cả những người sáng lập khác mà bạn đã đầu tư trước đây nói rằng “anh ta là nhà đầu tư tốt nhất của tôi cho đến nay.”

Tính quyết đoán cũng có ích – ai cũng muốn được mong muốn và hầu hết các nhà đầu tư đều chờ người khác hành động trước. Nếu bạn quyết định nhanh chóng, và đặc biệt nếu bạn quyết định trước khi người khác làm, những người sáng lập có xu hướng đánh giá cao điều đó. Hai khoản đầu tư quan trọng gần đây nhất mà tôi đã thực hiện là 1) nói với những người trước đây tôi đã ủng hộ và có niềm tin rất lớn rằng tôi sẽ thực hiện Series A của họ trước khi họ hoàn thành cho tôi biết ý tưởng của họ là gì, và 2) đề nghị thực hiện vòng hạt giống của những người sáng lập mà tôi chưa từng gặp trước đây khi kết thúc cuộc họp kéo dài một giờ. Tôi không khuyên bạn nên làm điều đó thường xuyên, nhưng khi niềm tin của bạn vững chắc, hãy để nó thể hiện.

Hãy đối xử với những người sáng lập như những người đồng nghiệp. Những người sáng lập có giác quan thứ sáu để biết ai sẽ đối xử với họ như một người ngang hàng và ai sẽ đối xử với họ như một ông chủ. Và nếu họ giỏi, họ biết bạn sẽ thất bại trong bài kiểm tra trí thông minh nếu bạn hành động như sếp của họ.

Hãy giúp đỡ các nhà sáng lập

Cách quan trọng nhất để giúp các nhà sáng lập là khiến họ trở nên tham vọng hơn – suy nghĩ lớn hơn và tự tin hơn. Giúp họ đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng nhưng có thể đạt được. Động lực rất quan trọng và sự tự tin – hầu hết mọi người đều đặt ra những mục tiêu mà họ mong đợi sẽ nằm ngoài tầm với, điều này thường là động lực thúc đẩy. Tốt hơn là bạn nên liên tục đặt ra các mục tiêu mà bạn có thể vừa đạt được.

Điều quan trọng thứ hai cần làm là cho họ lời khuyên cụ thể, chiến thuật (thay vì chiến lược chung chung) về cách đạt được mục tiêu của họ. Lời khuyên chiến thuật tốt là những thứ như “có vẻ như bạn đã tự tìm ra cách bán hàng cho công ty này, vì vậy đây là nơi để xem và tìm những gì trong lần tuyển dụng bán hàng đầu tiên của bạn và đây là công cụ bán hàng bạn nên sử dụng . ”

Có rất nhiều việc cụ thể bạn có thể giúp đỡ – giới thiệu, giúp họ thuê nhân viên, giúp họ tìm các nhà đầu tư khác, giúp họ tìm văn phòng, v.v. – nhưng nói chung, bạn nên làm việc này khi được yêu cầu.

Cuối cùng, tôi nhận thấy rằng hầu hết trường hợp những người sáng lập gọi điện yêu cầu sự giúp đỡ thường mơ hồ, điều họ thực sự yêu cầu là sự hỗ trợ tinh thần từ một người bạn. Hãy mời họ đến nhà của bạn, pha trà hoặc rót cho họ một ly nước và bắt đầu lắng nghe cuộc đấu tranh của họ.

Hàn Mai

Theo Medium.com