Mỹ công nhận thực phẩm trồng thủy canh là thực phẩm hữu cơ
Ngày 1/11/2017, Hội đồng Tiêu chuẩn Quốc Gia Mỹ, thuộc bộ Nông nghiệp Mỹ, đã có quyết định cuối cùng về một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất trong lĩnh vực thực phẩm hữu cơ: nông sản trồng thủy canh, trồng trong container và tất cả những cây trồng không dùng đất có được coi là thực phẩm hữu cơ hay không?
Thực phẩm hữu cơ (Organic Food) là nông sản nuôi trồng bằng chất hữu cơ và không dùng thuốc trừ sâu hay phân bón hóa học.
Ví dụ như động vật được nuôi tự nhiên không dùng thuốc kích thích tăng tưởng, rau quả được tưới bón bằng phân thiên nhiên không dùng hóa chất bảo vệ thực phần hay phân bón hóa học. Thực phẩm hữu cơ hiện đang là xu hướng chiếm nhiều sự quan tâm của người tiêu dùng.
Kết quả của Hội đồng Tiêu Chuẩn Quốc Gia cho rằng: Những nông sản trồng thủy canh và trồng trong container vẫn đủ tư cách chứng nhận là thực phẩm hữu cơ.
Thực chất, cuộc tranh cãi về vấn đề này phức tạp hơn nhiều. Phương pháp thủy canh và các phương thức canh tác nông nghiệp công nghệ cao thu hút rất nhiều sự chú ý của dư luận. Hầu hết mọi người có thái độ tích cực vì những phương pháp canh tác này tận dụng được những không gian không thể canh tác nông nghiệp theo phương pháp thông thường, ví dụ như những nhà máy bỏ hoang, container chở hàng,...
Không chỉ vậy, nông nghiệp công nghệ cao còn sử dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm nước và gần như không cần thuốc trừ sâu, vì cây trồng sinh trưởng trong nhà.
Quyết định của Hội Đồng Tiêu Chuẩn Quốc Gia đã được nhiều người phấn khởi đón nhận, trong số đó có Liên Minh Trang Trại Tuần Hoàn, một tập thể của các nông dân công nghệ cao và những nhà cải cách có ý thức về hệ sinh thái:
“Bằng việc đứng về phía khoa học hiện tại, Hội Đồng Tiêu Chuẩn Quốc Gia đã gửi một thông điệp quan trọng thừa nhận giá trị của cải cách và đổi mới trong nền nông nghiệp Mỹ” - Họ nói.
Tuy nhiên, rất nhiều nông dân – những người đầu tiên đứng lên đòi chứng nhận thực phẩm hữu cơ cho cây trồng thủy canh – lại đang phản đối kịch liệt. Theo họ, thực phẩm hữu cơ là toàn bộ hệ thống sinh thái bao gồm: chăm sóc đất, tái cung cấp chất dinh dưỡng theo mùa vụ, tạo điều kiện cho thụ phấn tự nhiên và kiểm soát dịch bệnh.
Những hệ thống thủy canh và trang trại container khổng lồ hiện nay lại không làm như vậy: họ đang cố tình tách biệt với môi trường. Họ không cải thiện đất (phần vì những công ty này không dùng đất) và cũng không có đóng góp gì cho việc cải thiện thế giới tự nhiên nói chung.
Về phần mình, các công ty này cho biết họ đã tuân thủ các quy định về thuốc trừ sâu và do đó được phép sử dụng nhãn hiệu thực phẩm hữu cơ. Các nhà hoạt động về thực phẩm organic cho rằng đây là một lỗ hổng cho các công ty ‘hốt bạc’ nhờ dán nhãn thực phẩm hữu cơ, thay vì theo đúng tinh thần pháp luật về loại thực phẩm này.
Từ một góc độ nào đó thì cuộc tranh luận này là không cần thiết, vì các bên đối đầu với nhau nhưng thực ra đều vì một mục đích. Các nhà hoạt động về thực phẩm hữu cơ và các nông dân thủy canh quy mô bé đều muốn canh tác cây trồng một cách bền vững. Nhưng với sự phát triển của nông nghiệp, quyết định của Hội Đồng Tiêu Chuẩn Quốc Gia có ảnh hưởng không chỉ ở trong quy mô nhỏ.
Với rất nhiều nông dân trồng thực phẩm hữu cơ truyền thống, họ cho rằng đây là một sai lầm hoàn toàn, cả về nội dung và hậu quả của nó. Tại sao họ phải chấp hành tất cả những quy định đắt đỏ về thực phẩm hữu cơ và tiết kiệm năng lượng trong khi những công ty lớn có thể chỉ cần xây một nhà máy và bán phá giá cho những sản phẩm thực chất không phải ‘thực phẩm hữu cơ’?
Niên Hồ
