Xe điện của Trung Quốc thực sự khá ô nhiễm

Liệu Trung Quốc, thị trường ô tô lớn nhất thế giới, có thể giúp giải quyết mối đe dọa của sự nóng lên toàn cầu nếu thay hết bằng ô tô điện?

Câu trả lời là KHÔNG.

Trung Quốc đã có những bước tiến dài về điện khí hóa. Doanh số bán xe điện đang bùng nổ: Người tiêu dùng đã mua hơn 300.000 chiếc trong năm ngoái và hơn 5 triệu chiếc được mong đợi sẽ ra đường vào năm 2020. Chính phủ vừa công bố kế hoạch táo bạo cho một loạt các nhà máy sản xuất pin lớn.

Tuy nhiên, khuyến khích việc bỏ đi những chiếc xe ô tô xăng dầu sẽ không làm giảm lượng khí thải carbon của nước này ngay lập tức.

Ngược lại, trên thực tế, việc sản xuất và khai thác xe chạy bằng điện ở Trung Quốc đang sinh ra nhiều khí nhà kính hơn và tiêu thụ nhiều năng lượng hơn.

Trong thời gian ngắn, những sự biến chuyển về năng lượng của Trung Quốc có thể làm cho khí thải nhà kính tăng lên chứ không giảm xuống.

Các xe chạy bằng điện dường như thân thiện hơn với môi trường. Chúng nhẹ, tiết kiệm năng lượng, và có tiềm năng xanh hơn so với các loại xe xăng dầu.

Nhưng thực tế thì phức tạp hơn. Việc xe điện đòi hỏi việc khai thác nhiều hơn các nguyên tố quý hiếm có năng lượng cao, như lithi cho pin chẳng hạn. Lượng khí thải tiết kiệm được do chạy xe điện không bù lại được với lượng ô nhiễm thải ra do khai thác những nguồn tài nguyên này.

Các quốc gia phát triển có được kết quả tốt hơn vì họ có xu hướng phát điện bằng các nguồn sạch hơn.

Theo một ước tính, chiếc xe điện trung bình ở Mỹ thải ra khí nhà kính chỉ bằng một nửa so với xe xăng dầu trong suốt vòng đời của nó.

Lượng khí thải xe điện thậm chí còn ít hơn ở các khu vực phía Tây, phía Nam và Đông Bắc của Mỹ, nơi mà các nhà máy điện sản xuất nhiều năng lượng tái tạo hơn.

Châu Âu cũng làm tốt. Nhìn vào những quá trình sản xuất, sử dụng và chất thải cuối cùng của 1 loạt các xe điện và xăng dầu, các nhà nghiên cứu Na Uy đã phát hiện ra rằng các xe chạy điện tiết kiệm ít nhất 10% lượng khí thải nhà kính (tính trong khoảng 150.000 km chạy xe).

Thách thức thực sự để giảm lượng khí thải khí nhà kính là ở các nước đang phát triển - đặc biệt là Trung Quốc, có khả năng chiếm lĩnh thị trường ôtô toàn cầu trong nhiều thập kỷ tới. Thật không may, cơ cấu của nền kinh tế công nghiệp của Trung Quốc sẽ làm cho nó trở nên khó khăn.

Những con đường triển vọng nhất để chế tạo xe điện tốt hơn không liên quan gì đến bản thân những chiếc xe. Cơ sở hạ tầng năng lượng có tính chất quan trọng hơn.

Tại Trung Quốc, sản lượng điện vẫn còn phụ thuộc khá nhiều vào các nguồn năng lượng có hàm lượng carbon cao như than đá. Do đó, việc sản xuất pin và hoạt động của xe gây ra ô nhiễm nhiều hơn so với ở những nơi khác.

Ngành công nghiệp tái chế ở Trung Quốc cũng kém phát triển. Thép của Hoa Kỳ khoảng 70% được tái chế, so với chỉ 11% ở Trung Quốc.

Xe điện chỉ có thể giúp Trung Quốc giảm bớt lượng khí thải nhà kính khi họ chuyển đổi nhiều hơn nữa sang các nguồn năng lượng tái tạo và hiệu quả cao hơn. Không một công nghệ đơn lẻ nào có thể tạo ra một cuộc cách mạng xanh.

 Ella Hoang (Theo bloomberg)