Công nghệ có thể giúp bảo vệ nạn nhân bị quấy rối tình dục như thế nào? #MetooVietnam
Chiến dịch Metoo – cùng lên tiếng chống lại những kẻ quấy rối tình dục – khởi phát từ Mỹ, đã nhanh chóng lan ra khắp thế giới và có thể coi là đã lan tới Việt nam với nhiều vụ việc bê bối gây xôn xao trong thời gian gần đây.
Sở dĩ #Metoo bùng phát rộng bởi gần như ở quốc gia nào cũng đều có những kẻ biến thái chuyên quấy rối tình dục, nhưng các nạn nhân phần lớn vì yếu thế hơn, vì rất khó có bằng chứng, vì không được bảo vệ nên hầu như không dám lên tiếng tố cáo.
Có lẽ danh sách các nạn nhân bị quấy rối tình dục sẽ không nhiều đến mức khiến người ta phải sững sờ như vậy và những kẻ quấy rối sẽ chùn tay không lộng hành như vậy nếu mọi người biết được công nghệ hiện đại nhất có thể bảo vệ nạn nhân bị quấy rối tình dục như thế nào.
Bên cạnh những biện pháp truyền thống như ghi âm, quay video, chụp lại màn hình tin nhắn điện thoại, chat, email…, các nạn nhân và tất cả mọi người còn có thể sử dụng các ứng dụng, các thiết bị mới nhất dưới đây:
Athena là một thiết bị được thiết kế để chống quấy rối hay xâm hại tình dục của công ty Roar for Good. Với kích cỡ chỉ nhỏ bằng đồng xu, Athena có thể được đeo như mặt dây chuyền, được cài trên áo, trên thắt lưng hay gắn ở những khu vực kín đáo nhất.
Khi gặp nguy hiểm, chỉ cần bấm nút trên Athena khoảng 3 giây, lập tức thiết bị này sẽ phát âm thanh báo động kêu cứu đồng thời gửi thông tin ghi âm tình huống xảy ra và định vị địa điểm của người gặp nạn về số máy đã được chọn trước đó của người thân hoặc bạn bè.
Trong trường hợp chưa đến mức báo động hay phải báo tin kín đáo, chỉ cần bấm nhanh ba lần, thiết bị sẽ tự động gửi tin nhắn đến máy người thân rằng bạn đang có nguy cơ bị quấy rối.
Sản phẩm này đã từng gọi vốn rất thành công trên trang Indegogo và hiện vẫn đang được bán rất chạy với giá khuyến mại khoảng 70 đô la Mỹ/ chiếc.
Đây là ứng dụng miễn phí cho các máy dùng hệ điều hành Android và iOS. Ứng dụng này cho phép người dùng đặt ‘khoảng thời gian nguy hiểm’ khi họ sắp đi gặp đối tượng quấy rối hay có thể sắp gặp rủi ro.
Trong thời hạn đó, chỉ cần người dùng rung lắc điện thoại nếu không kịp bấm cuộc gọi, điện thoại sẽ lập tức kích hoạt chế độ báo động, bật video ghi lại tình huống và gửi báo động tới các số máy đã đặt trước của người thân.
Thậm chí dù người dùng không báo động, nhưng nếu hết thời hạn đặt ‘khoảng thời gian nguy hiểm’ mà điện thoại của họ vẫn chưa tắt chế độ này, sẽ có tin nhắn tự động gửi đến số máy người thân cho biết vị trí của họ và nhắc nhở về khả năng có thể xảy ra rủi ro.
Có lẽ chưa nhiều người dùng tại Việt nam biết đến ứng dụng này. Vậy những người đang cảm thấy có nguy cơ bị quấy rối, hãy cân nhắc download về để tự bảo vệ mình nhé!
Mặc dù các công cụ trí tuệ nhân tạo này không được thiết kế riêng cho chống quấy rối tình dục, nhưng chúng có thể được sử dụng hữu ích để bảo vệ bạn khỏi bị quấy rối.
Các công nghệ này có thể tổng hợp, phân tích, nhận diện các từ ngữ phản cảm có tính chất quấy rối trong quá trình giao dịch email, tin nhắn hoặc nói chuyện có ghi âm.
Người bạn nhân tạo thông minh sẽ nhắc nhở người dùng khi phát hiện những tình huống hay những đối tượng được cho là có vấn đề, đồng thời giúp phân tích tần suất hành vi có khả năng là quấy rối và giúp tổng hợp các thông tin và bằng chứng liên quan khi người sử dụng cần đến.
Khác với Athena hay một số thiết bị báo động khác, Stiletto được thiết kế mang tính thẩm mỹ để người dùng có thể đeo như một loại trang sức, và chỉ cần nhấn vào nút ấn bên hông, thiết bị thông minh này có thể thay bạn gọi đến báo cảnh sát hay gọi đến số điện thoại mà bạn lựa chọn từ trước.
Nếu bạn không thể trả lời, Stiletto với bộ phận hỗ trợ âm thanh có thể nhận diện và trả lời cho cảnh sát các thông tin cần thiết như khu vực bạn đang ở, nhiệt độ xung quanh, tình huống đang xảy ra, vv. Nếu lỡ bị ấn nhầm vào nút bấm khẩn cấp, chỉ cần bạn ấn thêm một lần nữa để xác nhận mình an toàn, và thiết bị sẽ tự động trở lại vai trò là một đồ trang sức đơn giản ban đầu.
Tuy ở Việt nam chưa có phần mềm nào dành riêng cho các nạn nhân bị quấy rối tình dục, nhưng trên thế giới đã có khá nhiều phần mềm giúp các nạn nhân có thể tố cáo ẩn danh hoặc công khai các đối tượng quấy rối, hay cung cấp thông tin về các tuyến đường, khu vực, công ty thường xảy ra hành vi quấy rối.
Các phần mềm giúp các nạn nhân bị quấy rối chia sẻ với nhau hay hỗ trợ, bảo vệ họ trước kẻ quấy rối, thường là kẻ có quyền lực hơn, và giúp họ thoát khỏi những ám ảnh, những cú sốc khi bị quấy rối.
Chẳng hạn, Microsoft có phần mềm Microsoft Azure phối hợp với Cơ quan dịch vụ thông tin đề phòng tội phạm của FBI.
Các nạn nhân có thể sử dụng phần mềm này để tố cáo tội phạm quấy rối tình dục cũng như tìm kiếm sự bảo vệ mà không nhất thiết phải để lộ danh tính. Danh sách những kẻ quấy rối tình dục được giữ kín nhưng cảnh sát sẽ bí mật theo dõi và giăng bẫy những đối tượng này.
Các ứng dụng như STOPit hay Blind được thiết kế chuyên giành cho giới văn phòng để báo cáo về các công ty, các giám đốc thậm chí nhân viên có hành vi quấy rối tình dục cũng được giới văn phòng tin tưởng sử dụng khá nhiều tại Mỹ và Anh.
Ứng dụng tố cáo quấy rối tình dục ngoài đường phố có thể kể đến như Silent Choir. Hay ứng dụng Hollaback! cũng khá thành công và được biết đến khi động viên tất cả mọi người đứng lên chống lại hành vi quấy rối tình dục.
Rất gần đây thôi, ứng dụng Ciaspora trên nền tảng công nghệ Blockchain đã ra đời cho phép người sử dụng có thể chia sẻ chuyện bị quấy rối của mình –thường là những câu chuyện nhạy cảm - mà hoàn toàn không để lộ danh tính.
Hi vọng rằng Việt nam cũng sẽ sớm có những ứng dụng như vậy, hoặc có các nền tảng bằng tiếng Việt để các nạn nhân của quấy rối tình dục có thể tìm được chỗ dựa vững chắc trong công cuộc đòi lại công lý cho chính mình cũng như góp phần làm trong sạch môi trường sống cho thế hệ tương lai.
D. K. Hà