Vườn thẳng đứng trên các trụ cao tốc tại Mexico
Bằng cách áp dụng công nghệ cao, Mexico đã biến các cột trụ trên đường cao tốc thành những khu vườn thẳng đứng hiện đại. Đây là một phần của dự án Via Verde Project (có nghĩa là thành phố xanh) – một sáng kiến nhằm chống ô nhiễm môi trường, làm đẹp thành phố và giảm tâm lý căng thẳng cho những người lái xe.
Cũng như những thủ phủ đông dân khác trên thế giới, Mexico City là một thành phố có giao thông đông đúc. Ước tính mỗi năm người dân thành phố này phải mất 230 giờ trên đường do tình trạng tắc nghẽn giao thông ở đây. Từ thực trạng này, dự án những mảnh vườn thẳng đứng ra đời nhằm làm dịu bớt căng thẳng trong khi kẹt xe, và mang lại không khí trong lành hơn.
Via Verde là một dự án tại Mexico hướng tới các cột trụ trong hệ thống đường cao tốc hai tầng tại thành phố này, nhằm biến chúng thành nơi sinh sống của các loại cây xanh tươi. Ý tưởng này thuộc về kiến trúc sư Fernand Ortiz Monasterio và công ty chuyên về làm vườn theo chiều dọc Verde Vertical. Dự án đã phủ xanh được hơn 1.000 cột trụ đường cao tốc với diện tích cây trồng hơn 60.000 mét vuông.
Do dân số đông, từ năm 2006 đến 2009, đường cao tốc uốn lượn Anillo Periférico – biểu tượng của thành phố Mexico – đã mở rộng thêm đường trên cao nằm phía trên hầu hết các tuyến đường ban đầu. Đồng thời với việc mở rộng đường cao tốc là hàng loạt cột trụ xi măng mọc lên sừng sững và buồn tẻ giữa lòng thành phố.
Do vậy, hơn 80.000 tài xế tại thành phố này đã ký vào một bản kiến nghị bày tỏ tằng họ cảm thấy khó chịu vì sự xuất hiện của những cột trụ này đã làm mất đi mỹ quan thành phố, và họ mong muốn thay đổi. Bản kiến nghị đã được chính quyền xem xét và Via Verde đã ra đời từ đó.
Các khu vườn nhỏ theo chiều thẳng đứng của dự án Via Verde sử dụng khung có gắn cảm biến và các hệ thống thủy lợi. Toàn bộ hệ thống sử dụng công nghệ tự động, điều khiển từ xa và chỉ sử dụng nước mưa đã xử lý.
Vì vậy, Via Verde không lãng phí nguồn nước ngọt. Các loại cây được chọn trồng trong dự án này đều là những loại cây có sức sống tốt trong môi trường bụi bặm, và có đặc tính làm sạch không khí vượt tốt.
Mexico không phải là thành phố duy nhất trên thế giới thực hiện ý tưởng tạo những khu vườn thẳng đứng trong đô thị. Một số thành phố đông dân khác như Lodon, São Paulo và Beirut cũng đang rục rịch với những dự án tương tự, theo xu hướng “thành phố thông minh” đang thịnh hành hiện nay. Không chỉ vậy, Trung Quốc còn đang lên kế hoạch lớn để xây dựng một “thành phố rừng”.
Riêng tại Mexico, dự án này còn tận dụng được nhân công là các tù nhân đang ngày càng tăng tại đây. Theo thống kê của WPB (World Prison Brief – Trang thông tin tù nhân thế giới) vào ngày 28/2/2018, số tù nhân của Mexico là 204.749 người trên tổng dân số 124.33 triệu người, tức là cứ 100.000 người thì có 165 người phải vào tù.
Trong đó xu hướng tù nhân là phụ nữ ngày càng tăng, trong năm 2000 số tù nhân nữ là 6.813 người thì đến năm 2015 con số này là 13.047 người, tăng gần gấp đôi. Vì vậy cần tạo nhiều việc làm phù hợp để cải tạo cho số tù nhân nữ này.
Via Verde đã mang lại nhiều lợi ích về xã hội, môi trường và tâm lý của người đi đường. Theo ước tính, Via Verde sẽ lọc được 27.000 tấn khí thải độc hại, giảm nhiệt do động cơ xe thải ra, và cung cấp khí Ô-xi sạch cho 25.000 người.
Tuy nhiên, dự án đã gây nhiều tranh cãi trong dư luận vì chi phí quá lớn so với việc trồng cây theo phương pháp thông thường. Bởi vì chi phí của riêng một mảnh vườn công nghệ cao trên một cột trụ như thế này có thể dùng để trồng 300 cây xanh.
Thêm vào đó, Via Verde không làm gì để giảm bớt việc sử dụng xe – đây mới chính là nguyên nhân chủ yếu gây ra ô nhiễm, tắc nghẽn giao thông và các vấn đề sức khỏe khác có liên quan.
Niên Hồ