MACHINES hay ORGANISMS? Lựa chọn nơi làm việc của bạn là gì, cái máy hay cơ thể sống?

Bài chia sẻ của tác giả Nguyễn Phi Vân,Chủ tịch Hội đồng cố vấn Sihub (Không gian Hỗ trợ Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo – thuộc Sở Khoa học & Công nghệ Tp.HCM) về cách thức chúng ta làm việc trong thời đại startup.

Tôi bắt đầu làm việc online cách đây 10 năm khi team phải di chuyển liên tục giữa các quốc gia, rất ít khi được ngồi chung một phòng để họp. Mỗi thị trường lại ở một trạng thái khác nhau. Mỗi quốc gia lại có một loạt các dự án khác nhau. Và các dự án nền tảng để hỗ trợ đối tác lại có mục tiêu rất khác nhau. Do đó, cũng đã từ rất lâu, tôi không còn làm việc trong một tổ chức truyền thống, top-down ra lệnh từ trên xuống dưới, mỗi phòng ban làm việc riêng lẻ theo phân công chuyên môn nữa.

Dù có phân vai rõ ràng ai lo marketing, sales, cung ứng, vận hành, vv, nhưng tổ chức lại theo team dự án. Mỗi dự án cần nhân sự phòng ban nào tham gia cho hiệu quả thì đưa người đó vào. Nguồn lực rất linh hoạt. Mỗi dự án do một người giám đốc dự án khác nhau chịu trách nhiệm, cũng không phân biệt phải là sếp hay là lính. Team dự án chịu trách nhiệm kết quả dự án, rất rõ ràng minh bạch, không đổ thừa lung tung.

Đây là sự chuyển đổi mà McKinsey gọi là chuyển đổi từ tổ chức “Machines - máy móc” sang tổ chức dạng “organism - cơ thể sống”.

Ví dụ rất cụ thể, chưa chắc phòng marketing đưa ra ý tưởng marketing tốt nhất. Có khi, ý tưởng winning trong team dự án marketing nào đó lại đến từ người làm vận hành nhờ tiếp xúc trực tiếp với khách hàng nhiều hơn.

Đây là cách tổ chức và vận hành cực hay, thích nghi nhanh, linh hoạt, và cực kỳ hiệu quả, nhưng đổi lại, nó cũng yêu cầu rất cao về chất lượng nhân sự.

Tổ chức sống này cần người có kỹ năng quản trị bản thân tốt, có chuyên môn vững vàng, thái độ tích cực, có tư duy mở và khả năng sáng tạo, cộng tác cao, tập trung vào performance – hiệu quả, và khả năng giải quyết vấn đề siêu đẳng. Người đã quen ngồi chờ cầm tay chỉ việc, nhận lệnh, co ro chờ không tự thân vận động thì hoàn toàn không thể hội nhập vào môi trường tổ chức sống này.

Do đó, mỗi người chúng ta có 2 lựa chọn, hoặc là bạn đi tìm cái máy để xin việc, rồi làm việc như robot. Hai là bạn chủ động phát triển bản thân để có thể tha hồ tung hoành trong một cơ thể sống. Chọn, và chịu trách nhiệm về lựa chọn của mình. Đừng phàn nàn cái máy sao không cho tôi cơ hội. Đừng phàn nàn cơ thể sống sao yêu cầu kỹ năng nhiều quá, trách nhiệm cao quá. Bạn có quyền lựa chọn môi trường, nhưng đừng quên đọc những dòng terms and conditions - điều khoản và điều kiện đính kèm với từng lựa chọn.

Nguyễn Phi Vân

Xem thêm