Xăng công nghệ sinh học E5: Cả người dân và doanh nghiệp thờ ơ?
Sau gần một tháng "khai tử" xăng A92, lượng tiêu thụ xăng E5 chỉ đạt tỉ lệ 60-65%, nhiều cây xăng chỉ có 1-2 trụ xăng E5 so với 5-7 trụ xăng A95, thậm chí không có trụ nào. Liệu có chuyện các đại lý "không thích" bán xăng E5? Tại sao?
Theo Bộ Công thương, lượng tiêu thụ xăng E5 sau gần một tháng "khai tử" xăng A92 chỉ đạt tỉ lệ 60-65%. Liệu các đại lý có đang ngại bán xăng E5 khi mức chiết khấu hoa hồng thấp hơn xăng A95 và tỉ lệ hao hụt nhiều hơn?
Tại TP.HCM, từ nội ô đến ngoại thành, nhiều cây xăng bán xăng E5 với tỉ lệ rất ít so với xăng A95.
4 trụ A95, 1 trụ E5
Tại cửa hàng xăng dầu số 1 trên đường An Dương Vương, Q.5 của Saigon Petro có 4 trụ bán xăng A95, song chỉ có 1 trụ bán xăng E5.
Ông Lê Ngọc Tuấn, cửa hàng trưởng, cho biết trước ngày 1-1, cửa hàng này có ba hầm chứa cho ba loại xăng là E5, A92 và A95 nhưng sau đó thì rút hầm chứa xăng A92 qua A95, nâng tổng lượng xăng A95 lên gấp đôi.
Ông Tuấn cho biết do khách mua xăng E5 ít nên trước mắt chỉ bán 1 trụ 2 vòi bơm, nếu khách mua nhiều sẽ nâng dần lên.
Tại cây xăng này, với câu hỏi "Vì sao bạn đổ xăng A95 mà không đổ xăng E5?", tất cả khách hàng đều cho biết không phân biệt giữa xăng E5 và xăng A95.
Anh Quang Lợi, ở Q.4, cho biết: "Tôi cứ thấy chỗ nào có trụ trống thì vô đổ, không quan tâm loại xăng gì".
Anh Huy ở Q.6 và nhiều khách hàng khác cũng có câu trả lời tương tự.
Tại cây xăng trên đường Tôn Thất Thuyết, P.4, Q.4 (thuộc Comeco) treo bảng "Xăng sinh học an toàn động cơ. Xăng sinh học bảo vệ môi trường" nhưng không hề có trụ bơm nào bán xăng E5.
Trong 3 trụ bơm của cây xăng này thì 2 trụ là xăng A95, trụ còn lại bán dầu DO.
Ông Nguyễn Xuân Hồng - phó giám đốc Sở Công thương tỉnh Long An - cho rằng người tiêu dùng vẫn chưa chú ý nhiều đến xăng E5. Qua khảo sát, đa số những dòng ôtô đời mới, xe máy tay ga... vẫn có thói quen đổ xăng A95.
Tại Cần Thơ, hầu hết các cây xăng đều có treo bảng bán xăng E5 như những trụ xăng A95, nhưng khách hàng hiếm khi chọn mua. Nhiều khách khi được hỏi vì sao không dùng xăng E5 thì có cùng câu trả lời là e ngại chất lượng của xăng này.
Ông Nguyễn Minh Toại, giám đốc Sở Công thương Cần Thơ, cho biết thực tế có ý kiến cho rằng xăng E5 dễ bị tách thành cồn và xăng khiến máy nổ lịch xịch, động cơ dễ bị tắt.
Trụ xăng E5 đặt phía trong
Tại Hà Nội, ở một cây xăng trên đường Thụy Khuê, mặc dù bố trí 3 trụ bơm xăng E5 nhưng 2 trụ được đặt... ở phía trong. Đại lý này lý giải rằng việc đặt trụ bơm như vậy để "cho khách thuận tiện trong việc đổ xăng".
Anh Sơn Lâm (ở Tây Hồ) cho biết khi đi mua xăng anh không quan tâm nhiều đến việc đổ loại xăng nào, thông thường khi vào cây xăng, anh thường lựa chọn những vị trí thuận lợi như phía ngoài để đổ cho nhanh.
Nhiều khách hàng cũng có tâm lý như anh Lâm, mặc dù tại mỗi trụ bơm đều ghi rõ loại xăng nhưng khách thường có tâm lý... tiện cột nào đổ cột đó.
Trong khi đó, ở hầu hết cây xăng tại Hà Nội, các cột bơm xăng hiện nay thường được bố trí song song xăng A95 và E5, thậm chí nhiều nơi chỉ bán xăng A95 mà không có E5.
Đại diện Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho rằng việc bố trí số lượng, vị trí trụ bơm xăng E5 tại mỗi cửa hàng, đại lý là do đại lý chủ động quyết định chứ không liên quan đến mức chiết khấu.
Đầu tư lớn, hao hụt nhiều
Trao đổi với Tuổi Trẻ, anh Hùng - cửa hàng trưởng một công ty kinh doanh xăng dầu quy mô nhỏ ở Hà Nội - cho biết hiện nhiều cửa hàng ưu tiên bán xăng A95 nhiều hơn, bố trí cột bơm xăng E5 ít hơn, thậm chí có cửa hàng tại Hà Nội chỉ toàn bán xăng A95.
Sau một thời gian chuyển đổi sang bán xăng E5, các đại lý, cửa hàng xăng dầu cũng nhận thấy tỉ lệ hao hụt xăng E5 nhiều hơn, càng bán nhiều càng hao hụt nên việc kinh doanh xăng A95 hiện nay đang có phần lợi thế hơn.
Ông Ngô Thành Nhân, chủ cây xăng của Công ty cổ phần XNK Nguyên Cường (xã Bình Chánh, TP.HCM), cho hay nhiều doanh nghiệp không muốn bán xăng E5 vì phải đầu tư rất lớn.
Một trụ 4 vòi bơm doanh nghiệp xăng dầu phải chi 400 triệu đồng để mua trụ mới, cải tạo hầm và các chi phí khác thêm khoảng 100 triệu đồng nữa.
Trong khi đó, nếu bán được càng ít thì hầm chứa càng lâu hết xăng, càng lâu hết thì càng bay hơi nhiều khiến lượng hao hụt ngày càng lớn, doanh nghiệp lãi không bù kịp lỗ nên không thể bán.
Ông Nhân kể từ ngày 1-1-2017 cửa hàng của ông đã bán xăng E5, nhưng vì mỗi ngày chỉ bán được chưa tới 300 lít, lượng hao hụt, bốc hơi quá nhiều nên tới tháng 8-2017 doanh nghiệp của ông phải làm đơn gửi Sở Công thương xin ngưng bán loại xăng này.
Đến tháng 1 năm nay thì phải bán lại theo chủ trương của Chính phủ.
Trong một lần trả lời phỏng vấn gần đây, ông Nguyễn Quang Dũng - phó tổng giám đốc Petrolimex - cũng thừa nhận khi chuyển đổi sang kinh doanh xăng E5, doanh nghiệp phải đầu tư hệ thống phối trộn, các điểm bán ở cửa hàng... khiến chi phí tăng lên nên đã có báo cáo với liên bộ Tài chính - Công thương để tính toán vào giá thành.
Bán A95 lợi hơn
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Văn Tiu - chủ tịch hội đồng quản trị Công ty CP xăng dầu Tự Lực 1 (Hà Nội) - thừa nhận nhiều cửa hàng xăng dầu không mặn mà bán xăng E5 do lợi nhuận thấp hơn, thậm chí chỉ bằng một nửa so với xăng A95, bởi thực tế có một lượng không nhỏ xăng A95 trôi nổi - xăng nhập lậu trà trộn vào thị trường.
Cũng theo ông Tiu, hiện nay mức chiết khấu xăng E5 tương đương A95, khoảng 1.000 đồng/lít. Mặc dù hiện nay giá xăng E5 thấp hơn xăng A95 tới 2.000 đồng/lít, người dân cũng thấy lợi ích rất rõ, nhưng có thực tế là hiện nhiều cửa hàng xăng dầu vẫn không bán xăng E5 nên người tiêu dùng không thể mua được.
"Đây là điều bất cập khi chúng ta khuyến khích sử dụng xăng sinh học nhưng lại không quản lý chặt chẽ, ngăn chặn lượng xăng dầu nhập lậu. Vô hình trung, chính sách tốt là đẩy mạnh sử dụng xăng sinh học để bảo vệ môi trường cũng bị ảnh hưởng. Do đó, nếu bịt được hoàn toàn xăng A95 nhập lậu thì chắc chắn thị trường sẽ bán xăng E5" - ông Tiu khuyến nghị.
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu khi trao đổi với Tuổi Trẻ cho biết mức chiết khấu hoa hồng hiện nay cho xăng E5 thấp hơn xăng A95, dẫn tới kinh doanh xăng A95 nhiều thuận lợi hơn khi doanh nghiệp được tự định giá, tỉ lệ hao hụt ít hơn và lượng tiêu thụ cũng tương đương xăng E5, nên nhiều đại lý, cửa hàng chỉ thích bán xăng A95.
N.An - L.Thanh - N.Hải - S.Lâm - C.Quốc (Báo Tuổi trẻ)
