eGarden: Mô hình “Uber” trong nông nghiệp
Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh có kết nối Internet, với một cú “click” chuột trên ứng dụng eGarden của Vườn thông thái, mọi hoạt động canh tác từ tưới nước, nhổ cỏ, bắt sâu cho đến thu hoạch rau… đều được thực hiện đúng theo mong muốn của khách hàng giống như đang chơi game, và thành quả là rau sạch được gửi đến họ tận nhà.
Ứng dụng mới giành được giải khuyến khích tại cuộc thi Tôi là nông dân 4.0 do Báo Nông thôn Ngày nay phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức.
Trồng rau ảo thu hoạch thật
Gần như ngay tức thời khi chị Liên (Đống Đa, Hà Nội) chạm nhẹ vào chiếc điện thoại di động để lựa chọn tưới cây, ở cách đó vài chục km tại một mảnh vườn rộng 30m2
ở thôn Ngọc Giang, xã Vĩnh Ngọc, huyện Đông Anh, hệ thống nước tưới cây tự động cũng được bật lên. Ứng dụng (app) điều khiển trên điện thoại di động được tính kèm vào gói thuê đất trồng ở ngoại ô mà chị Liên đang sử dụng.
Hằng ngày, chị Liên có thể theo dõi độ sinh trưởng của cây qua các hình ảnh mô phỏng trên app, như cây được bao nhiêu ngày, tình trạng cây như thế nào. Đồng thời thi thoảng app sẽ gửi tin nhắn rằng “vườn đang bị châu chấu tấn công, bạn đến ngay”; hay chị có thể thăm và thi trồng rau với các vườn bên cạnh.
Với cách làm này, người trồng không cần đến tận nơi mà cũng có thể trồng và chăm sóc vườn rau theo ý mình. “Việc trồng rau qua mạng cũng giống như đang chơi game Nông trại vui vẻ, chỉ khác trong game chúng ta thu rau giả, còn đây là rau thật” - chị Liên nói.
Để có thể sở hữu mảnh vườn với 2 lần 1 tuần rau được gửi đến tận nhà giống như chị Liên, khách hàng chỉ cần cài đặt eGarden trên app store và đăng ký tham gia “vườn thông thái”. Sau khi nhận được đăng ký, Vườn thông thái sẽ chuẩn bị quỹ đất. Địa điểm khoảnh vườn có thể nằm tại Sóc Sơn, Ba Vì, hay Bắc Ninh… tùy theo nhu cầu khách hàng và tình hình quỹ đất tại các địa phương.
Khoảnh đất mà khách hàng lựa chọn đăng ký sẽ cần từ một đến hai tuần để chuẩn bị những điều kiện sẵn sàng cho việc canh tác. Khi tình trạng đất đã sẵn sàng, khách hàng sẽ được cấp tài khoản để đăng nhậpvàlựa chọn cây trồng.
Vì trồng rau theo mùa, không trồng rau trái vụ nên trên app sẽ có danh sách những loại rau có thể gieo trồng. Với chi phí 14 triệu/năm cho 4 luống rau (đã bao gồm tiền thuê đất quản lý, tiền gieo vụ mùa đầu tiên), khách hàng đã có thể lựa chọn cây để gieo trồng.
Tuy nhiên chi phí này chưa bao gồm phí nhân công, phí gieo hạt, phí hạt giống, phí làm cỏ… Những chi phí này sẽ được chi trả cho người nông dân với giá 150.000-300.00 đồng/ngày công lao động tùy theo thâm niên.
Dự kiến năm 2019, giá thuê đất sẽ giảm xuống còn 5 triệu/năm để khuyến khích nhiều người sử dụng. Tuy nhiên eGarden khuyến khích người dùng đến vườn để trải nghiệm làm vườn.
Sau gần một năm đi vào hoạt động, theo anh Linh, phần lớn khách hàng khi sử dụng app thường lựa chọn kèm tính năng đến vườn chăm sóc mà ít người chỉ sử dụng app không bởi họ thích cảm giác đến vườn để được dạo bộ và hòa mình vào thiên nhiên.
Xây dựng niềm tin ở khách hàng
Ý tưởng về eGarden được Trần Phúc Quỳnh, Giám đốc eGarden, manh nha từ năm 2014 trước những trăn trở về thực phẩm sạch trên thị trường. Là dân công nghệ thông tin, Quỳnh nghĩ cần tìm ra cách đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào nông nghiệp: trồng và chăm sóc rau qua ứng dụng điện thoại và mạng Internet.
eGarden ra đời giải quyết bài toán ngược với thị trường đang làm. Họ không chạy theo số lượng và giá cả như các doanh nghiệp kinh doanh nông sản. Thực chất eGarden không bán rau mà chỉ cung cấp dịch vụ cho khách hàng. “Chúng tôi không bán rau, mà bán trải nghiệm được trồng rau cho khách hàng” – Nguyễn Duy Hải Linh nhất mạnh.
“Chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh những “mảnh vườn” chừng 1-2m2 tại những căn hộ chưng cư ở các thành phố lớn, nhưng diện tích đó không đủ lớn để người dân có thể “canh tác”, và không đủ nguồn cung rau sạch cho gia đình.
EGarden ra đời giúp mỗi người đều có một mảnh vườn đủ rộng để có thể tự chăm sóc và trải nghiệm môi trường thiên nhiên trong lành. Bình thường đại gia mới có nông trại, còn với ứng dụng này ai cũng có thể trở thành đại gia” - anh Linh nói.
Tuy nhiên, yếu tố mấu chốt quyết định sự thành bại của doanh nghiệp nằm ởlòng tin của khách hàng, rằng tất cả những nông sản của eGarden thực sự lành sạch. Anh Linh dẫn ví dụ, tháng 11/2017, rau ở vườn thực nghiệm Đông Anh phát triển rất tốt, tuy nhiên chúng tôi xác định một lượng lớn rau ở đây không thể đem bán do dư lượng thuốc bảo vệ trong đất ở ngưỡng không an toàn, không đảm bảo.
Chính vì thế, rau được cắt xong mang đi chôn hố để làm phân bón trở lại cho đất. Mỗi ngày chúng tôi cắt bỏ khoảng một tạ rau cải, xu hào, đỗ… Nhiều người đến mua những chúng tôi không bán mặc dù so với ngoài chợ, rau của chúng tôi sạch và đảm bảo hơn rất nhiều nhưng so với tiêu chuẩn hướng tới rau hữu cơ thì không đạt.
“Thời điểm đó mọi người rất căng thẳng khi đưa ra quyết định, nó giống như cắt da cắt thịt mình vậy, nhưng chúng tôi phải tôn trọng những nguyên tắc mà mình đã đề ra vì nó liên quan đến sức khỏe con người. Mặc dù tết năm đó mất vui hơn một chút nhưng đến tết năm nay sẽ vui hơn rất nhiều.”
Mô hình Uber trong nông nghiệp
Về kế hoạch phát triển thời gian tới, Nguyễn Duy Hải Linh cho biết, eGarden sẽ hướng tới sản xuất hữu cơ. Các nông trại khi qua được vòng thẩm định, đạt được các tiêu chí chung đề ra và cam kết theo hướng hữu cơ sẽ tham gia vào nền tảng chung của eGarden, đồng thời theo đó “những người yêu thích sản xuất hữu cơ cũng sẽ tìm được ‘mảnh vườn’ cho riêng mình”.
“Giống như Uber kiểm soát rất rõ đời xe bao nhiêu, lái xe như nào… thì chúng tôi cũng phải xác minh mảnh đất, thường xuyên kiểm tra chất lượng đất, nước, quy trình canh tác… Tuy nhiên điều chúng tôi mong muốn là càng ít kiểm tra, hoặc không kiểm tra là tốt nhất. Tất cả dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau. Để làm được điều này đòi hỏi thời gian dài. Chúng tôi đặt mục tiêu là 5 năm hệ thống sẽ tự động vận hành”.
Hiện ngoài các địa phương lân cận Hà Nội đã có nhiều chủ trang trại biết đến và sử dụng nền tảng của eGarden, những trang trại ở Y Tý (Hà Giang), Lâm Đồng cũng đặt vấn đề muốn hợp tác. Kế hoạch thời gian tới, eGarden hướng đến các bạn sinh viên tốt nghiệp Học viện Nông nghiệp.
“Đó mới là những người dùng trong tương lai. Các bạn sẽ trở về quê hương, khai thác trên chính mảnh đất quê hương của họ và chúng sẽ cung cấp cho họ mô hình kinh doanh tốt” - anh Linh bày tỏ kỳ vọng.
Minh Nhật - Khoa học phát triển
