Nhật ký innovation: Cái gì cũng… Tech

Bill Gates nhấn cái nút, nước chảy ào ào, rồi… trôi tất tần tật vào bồn cầu. Đó là một cảnh rất hình tượng trong bộ phim tài liệu “Giải mã não của Bill Gates”, khi gán ghép hình ảnh của người đàn ông giàu nhất thế giới với… toàn phân người là phân người. Bill Gates đang cố gắng sáng tạo lại một cái bồn cầu, và hệ thống xử lý chất thải của con người sao cho không lây nhiễm vào nguồn nước để cứu trẻ em ở các nước nghèo khỏi một thứ bệnh tưởng chừng đã tuyệt chủng: dịch tiêu chảy gây chết người.

Thứ nhu cầu cơ bản nhất của loài người, suốt nhiều ngàn năm qua, không ngờ, vẫn cần đến bàn tay của… đổi mới sáng tạo. Năm 2000 sau Công Nguyên, Bill Gates vẫn phải mở một cuộc vận động quy mô toàn cầu để chào đón các giải pháp để giải quyết chuyện “chất thải của con người”. Đối lập với hình ảnh rất hiện đại của công nghệ, của trí tuệ nhân tạo, của blockchain hay những thứ hoành tráng của đế chế Microsoft, là những xô phân người đổ thẳng xuống dòng kênh mà từ đó, người ta lại lấy nước lên… uống.

Các nhà sáng chế, nhà khoa học, kỹ sư… tham gia. Từ đống phân người, những cây cà chua mọc lên, nghĩa là vẫn có… hạt giống, và nước, và chất hữu cơ trong mớ chất thải này. Nên người ta đốt nó, tạo ra năng lượng, xoay vòng vòng, sao cho chất thải mất đi mà năng lượng và… nước sạch được tạo ra, theo mô hình tái sinh của năng lượng vĩnh cửu. Người ta lọc bằng cát, làm phân rã bằng vi sinh vật… đủ các giải pháp được đưa ra, chỉ vì không thể quay ngược quá khứ và xây loại toàn bộ hệ thống cống của một thành phố ổ chuột…

Người ta gọi, đây là… công nghệ giải quyết chất thải, dân gian gọi là công nghệ… phân-người-tech.

Tự dưng, nhớ đến một thông điệp của nhà sáng lập hãng công nghệ Philips, thấy rất thấm: “Mọi sáng tạo mà chúng ta làm ra, đều phải làm cho cuộc sống mọi người dễ dàng hơn”.

Đó là thông điệp mang tên “meaningful innovation”. Nghe thì cũng đơn giản, nhưng chỉ khi rơi vào hoàn cảnh… khó khăn vô cùng như bây giờ, mới thấy điều gì “meaningful” – có ý nghĩa, và điều gì… “không để làm gì cả”.

“Meaningful innovation” là sự sáng tạo lấy con người làm trung tâm, và phải thoả mãn được cả 3 yếu tố quan trọng (lẫn khó khăn) của nhà nghiên cứu: công nghệ mới, mô hình kinh doanh và nhu cầu thay đổi của con-người-xã-hội. Chẳng hạn, mới nhất, Philips đưa ra cái máy lọc nước có cài đặt sẵn chế độ nước nóng để uống trà, uống cà phê và… pha sữa cho trẻ con, với dung tích thuận tiện cho một lần sử dụng. Hiểu con người, và thực hiện đến cùng cho cuộc sống thuận tiện hơn đến vậy là cùng… Người ta gọi đó là công nghệ nước sạch – watertech.

Còn đây là Trang, cô gái xinh đẹp đã sáng lập nên startup tên là Ru 9, với tham vọng cải thiện chất lượng cuộc sống của mọi người thông qua việc cung cấp một “sleep-tech” – công nghệ chăm sóc giấc ngủ sao cho ngủ sâu, ngủ ngon và hồi phục năng lượng nhanh hơn.

Trang kể: “Ru9 được tạo ra từ những điều đơn giản nhất, như cách bạn ngủ cùng lời ru thuở còn bé, với thật nhiều quan tâm, tin tưởng và chân thành. Câu chuyện của chúng tôi bắt đầu khi Trang gặp chấn thương ở lưng trong lúc tập luyện cho cuộc thi marathon và phải vật lộn để tìm ra một chiếc nệm phù hợp để ngủ với chấn thương ấy. Khi ấy, Trang nhận ra nệm nhập khẩu chất lượng cao được bán với mức giá quá đắt đỏ so với khả năng chi trả của hầu hết chúng ta – những người chỉ muốn được ngủ ngon.

Tại thời điểm đó, mặc dù còn bận rộn với công việc toàn thời gian ở công ty cũ, chúng tôi vẫn dành nhiều thời gian để nghiên cứu về giấc ngủ cũng như cách người Việt cảm nhận và đánh giá về nệm. Trải qua nhiều tháng thu thập dữ liệu, chúng tôi nhận ra rằng vẫn còn nhiều người có quan niệm sai lầm về một tấm nệm tốt và duy trì thói quen ngủ trên bề mặt cứng gây ảnh hưởng xấu đến cột sống. Những vấn đề này rất quan trọng, nhưng các sản phẩm hiện có trên thị trường chưa thể giải quyết được. à chúng tôi tạo ra Ru9 để thay đổi tất cả.

Ru9 không ngừng sáng tạo và đặt khách hàng làm trọng tâm để mang giấc ngủ ngon đến với thật nhiều người – thông qua mức giá hợp lý, chất lượng vượt trội cùng dịch vụ tận tâm. Ru9 có niềm tin vào một tương lai khi giấc ngủ ngon không còn là điều xa xỉ, vì ai cũng xứng đáng được thoải mái nghỉ ngơi sau một ngày dài”.

Bung bèn nghĩ, nếu mình có thể sáng tạo ra một thứ gọi là tào-lao-tech, chắc là cuộc sống quanh mình sẽ nhiều niềm vui hơn, vì cớ sao cứ trầm ngâm, mà dân gian gọi là “táo bón”. Ahihi, chắc lại cần đến… giải pháp của Bill Gates cho vụ này rồi.

BUNG TRẦN