Điểm danh 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2019

Phóng thành công vệ tinh MicroDragon, ST25 giành giải gạo ngon nhất thế giới, sản xuất vắcxin phòng cúm... là những sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2019.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ký ban hành nghị quyết số 52-NQ/TW về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Chiều 26/12, tại Hà Nội, Câu lạc bộ Nhà báo Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã công bố kết quả cuộc bình chọn 10 sự kiện Khoa học và Công nghệ nổi bật năm 2019. Đây là năm thứ 14 sự kiện bình chọn nói trên được Câu lạc bộ Nhà báo Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức.

10 sự kiện nổi bật nhất trong năm 2019 thuộc các lĩnh vực cơ chế chính sách, khoa học xã hội, khoa học tự nhiên; nghiên cứu ứng dụng, tôn vinh nhà khoa học, hội nhập quốc tế, lĩnh vực khoa học và công nghệ của Việt Nam bao gồm:

1/ Ban hành nghị quyết số 52 về cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư

Ngày 27/09/2019, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ký ban hành nghị quyết số 52-NQ/TW "Về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư" (nghị quyết số 52). 

Nghị quyết số 52 nhận định: cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mở ra nhiều cơ hội, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức đối với mỗi quốc gia, tổ chức và cá nhân; đã và đang tác động ngày càng mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội đất nước.

2/ Hội thảo khoa học quốc gia "Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc - 40 năm nhìn lại"

Ngày 15/02/2019, tại Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và Hội khoa học Lịch sử Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc - 40 năm nhìn lại”. 

Hội thảo rút ra những bài học lịch sử cho cả thế hệ người Việt Nam hôm nay và mai sau, luôn phải tăng cường đoàn kết, xây dựng đất nước giàu mạnh đủ sức đối phó với mọi tình huống trong một thế giới tiềm ẩn nhiều nguy cơ, bất trắc ngày nay; luôn cảnh giác với mọi mưu toan nhằm phá hoại cuộc sống yên bình của nhân dân, cản trở sự phát triển của Tổ quốc Việt Nam.

3/ Thiết kế, chế tạo, phóng thành công vệ tinh MicroDragon

Vệ tinh MicroDragon do Việt Nam thiết kế, chế tạo đã được phóng lên quỹ đạo tại Nhật Bản, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tiến tới làm chủ công nghệ vệ tinh quan sát trái đất, viễn thông của Việt Nam, phục vụ thương mại. Ảnh: Lê Xuân Huy.

Ngày 18/01/2019, vệ tinh MicroDragon do Việt Nam thiết kế, chế tạo đã được phóng lên quỹ đạo tại Nhật Bản. Sự kiện này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tiến tới làm chủ công nghệ vệ tinh quan sát Trái đất, viễn thông của Việt Nam, phục vụ thương mại.

Vệ tinh MicroDragon do các chuyên gia Việt Nam thực hiện việc nghiên cứu chức năng, thiết kế hệ thống; lựa chọn thiết bị, lắp đặt, lập trình… Nhiệm vụ của vệ tinh là chụp ảnh màu nước biển của vùng biển ven bờ của Việt Nam để đánh giá chất lượng, thành phần nước biển, phục vụ ngành đánh bắt thủy sản.

Việc làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo, vận hành vệ tinh sẽ giúp Việt Nam chủ động nguồn ảnh, không phụ thuộc vào nước ngoài, nhất là trong các tình huống cấp bách khi thiên tai, thảm họa xảy ra.

4/ Khai trương Trục liên thông văn bản quốc gia và Cổng dịch vụ công quốc gia

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng các vị lãnh đạo thực hiện nghi thức khai trương Trục liên thông văn bản quốc gia. Ảnh: Công Lý.

Khai trương ngày 12/03/2019, trục liên thông văn bản quốc gia - bước cơ bản cho quá trình chuyển đổi số của Chính phủ, là tiền đề hình thành một chính phủ không giấy tờ, nâng cao hiệu suất công việc và tiết kiệm chi phí cho xã hội.

Cổng dịch vụ công quốc gia (dichvucong.gov.vn) khai trương ngày 09/12/2019 hỗ trợ người dân, doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến chính thức được khai trương. Cổng dịch vụ công quốc gia gồm sáu phần chính: cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính; xác thực, đăng nhập một lần; thanh toán trực tuyến; hệ thống phản ánh, kiến nghị cho người dân, doanh nghiệp; tích hợp các dịch vụ công trực tuyến của các bộ, ngành, địa phương; hỗ trợ trực tuyến và tổng đài hỗ trợ. 

Hiện Cổng dịch vụ công quốc gia cung cấp 8 dịch vụ công trực tuyến tại 63 địa phương là: đổi giấy phép lái xe; thông báo hoạt động khuyến mại; cấp lại thẻ bảo hiểm y tế do mất, hỏng; dịch vụ cấp điện hạ áp (phục vụ người dân, hộ gia đình); dịch vụ cấp điện trung áp (phục vụ doanh nghiệp).

5/ ST25 - "gạo ngon nhất thế giới"

Ông Hồ Quang Cua rất tự hào về gạo ST25. Ảnh: Zing.

Hội nghị thương mại gạo thế giới lần thứ 11 tổ chức tại Philippines đã công nhận giống gạo ST25 là "gạo ngon nhất thế giới năm 2019". ST25 là giống gạo do nhóm các nhà khoa học tỉnh Sóc Trăng gồm Anh hùng lao động, kỹ sư Hồ Quang Cua, tiến sĩ Trần Tấn Phương, kỹ sư Nguyễn Thu Hương lai tạo, phát triển.

Các giống lúa ST, mà mới nhất là ST25 có các đặc tính vượt trội về phòng bệnh, kháng mặn; mang nhiều ưu điểm của giống gạo thuần Việt, hạt dài, trắng, trong, khi nấu cho cơm dẻo, ráo có mùi dứa. So với các giống gạo quốc tế, ưu điểm của ST25 là giống cao sản, có thể trồng từ hai đến ba vụ trong một năm.

6/ Viettel thực hiện cuộc gọi 5G đầu tiên tại Việt Nam

Ấn nút thử nghiệm 5G đầu tiên ở Việt Nam. Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+.

Ngày 10/5/2019, Viettel thực hiện kết nối chính thức lần đầu tiên trên mạng di động 5G tại Việt Nam bằng thiết bị của Ericsson. Sự kiện này đánh dấu Việt Nam trở thành một trong những quốc gia thử nghiệm thành công sớm nhất mạng 5G trên thế giới. 

Công nghệ 5G do Viettel triển khai đồng hành với lộ trình chuẩn hóa của tổ chức 3GPP. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có thể đi cùng với thế giới trong làm chủ và ứng dụng công nghệ mới nhất.

7/ Trung tâm giám định ADN hài cốt liệt sĩ chính thức hoạt động

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cùng ông Phan Xuân Dũng - Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội và đại diện các bộ, ngành khai trương Trung tâm Giám định ADN. Ảnh: VGP

Trung tâm giám định ADN tại Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam đi vào hoạt động ngày 25/7/2019. Hiện tại Trung tâm đang hợp tác chặt chẽ với các tổ chức lớn tại Hoa Kỳ như dự án USAID hỗ trợ cung cấp và nâng cao năng lực kỹ thuật để sử dụng thông tin ADN nhằm phân tích và xác định danh tích hài cốt liệt sĩ Việt Nam.

Từ tháng 8/2019 đến nay, trung tâm đã giám định được trên 200 mẫu/tháng, tỉ lệ giám định mẫu thành công tăng và phần nào đáp ứng yêu cầu của nhân dân và kỳ vọng của Chính phủ.

8/ Văcxin cúm mùa tam giá dạng mảnh bất hoạt (IVACFLU-S) chính thức được lưu hành từ tháng 1-2019

Vắc xin IVACFLU-S do IVAC sản xuất. 

Đây là văcxin cúm đầu tiên do Việt Nam tự sản xuất, có khả năng ngăn ngừa ba chủng virút cúm thông thường gồm A/H1N1/09; A/H3N2 và cúm B.  

Vắcxin được bào chế dưới dạng dung dịch tiêm dùng cho người (ở độ tuổi từ 18 đến 60). Được biết, quy mô và công suất sản xuất vắc-xin IVACFLU-S của IVAC khoảng 1,5 triệu liều/năm.

9/ Giáo sư Phạm Hoàng Hiệp nhận Giải thưởng Ramanujan

GS Phạm Hoàng Hiệp. 

Trung tâm quốc tế vật lý lý thuyết (ICTP) trao Giải thưởng Ramanujan năm 2019 cho GS.TS Phạm Hoàng Hiệp, Viện toán học - VAST, vào tháng 10/2019.

Giải thưởng ghi nhận những đóng góp nổi bật của GS.TS Phạm Hoàng Hiệp trong lĩnh vực giải tích phức, đặc biệt trong lý thuyết đa thế vị mà ở đó tác giả đã có một kết quả nghiên cứu quan trọng về kỳ dị của hàm đa điều hòa dưới, phương trình Monge-Ampère phức và ngưỡng chính tắc với những ứng dụng quan trọng trong hình học đại số và hình học Kähler phức. 

Giải thưởng cũng ghi nhận những đóng góp của GS.TS Phạm Hoàng Hiệp trong sự phát triển toán học ở Việt Nam.

10/ Lần đầu tiên Techfest Việt Nam được giới thiệu ra quốc tế

Lễ khai mạc Ngày hội khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Techfest Vietnam 2019. Ảnh: VGP News.

Song song với các hoạt động trong nước như các kỳ Techfest trước, năm nay lần đầu tiên Bộ Khoa học và công nghệ tổ chức các kỳ Techfest quốc tế tại Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Singapore để quảng bá các startup và hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam với thế giới.

Sự kiện với mục đích tăng cường kết nối giữa các thành phần của hệ sinh thái trong nước, kết nối chuyên gia, người Việt Nam thành công ở nước ngoài cùng chung tay xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn nữa.

Liên Cơ